NA ANTENIE: W środku dnia
Studio nagrań Ogłoszenia BIP Cennik
 

Romantyzm wiecznie żywy!

Publikacja: 06.01.2018 g.10:00  Aktualizacja: 06.01.2018 g.08:51
Poznań
Romantyzm to okres, który ukształtował mentalność Polaków. Mówimy przecież językiem Mickiewicza, który zmodyfikował polszczyznę utworzoną przez Jana Kochanowskiego.
Oblicza wieku dziewiętnastego
/ Fot.

Spora część polskiej klasy intelektualistycznej nie znosi romantyzmu, dlatego poddaje go ciągłej dekonstrukcji - jak całą polską kulturę. Cierpi na coś, co określić można mianem oikofobii, czyli niechęci do własnej wspólnoty. To dziwna postawa. Nigdzie na świecie nie występuje z takim natężeniem. Na szczęście nie wszyscy badacze i publicyści są nią dotknięci. Do tych "niedotkniętych" należą dwie poznańskie badaczki kultury i literatury XIX wieku - Elżbieta Nowicka i Alina Borkowska-Rychlewska. Obie panie wykładają na polonistyce UAM. Ich książka - "Oblicza wieku dziewiętnastego" - warta jest lektury.

Lektura książki nie należy do łatwych. W eseju otwierającym, Elżbieta Nowicka wyjaśnia, dlaczego łatwiejsze jest napisanie tragedii niż komedii, co znaczy dlaczego trudniej czytelnika rozbawić niż doprowadzić do płaczu. Dowiemy się też jaka jest różnica między poetą prawdziwym a sentymentalnym i dlaczego poeta sentymentalny jest kimś podejrzanym - niekoniecznie będąc grafomanem.

Bardzo ciekawe są rozważania Alicji Borkowskiej-Rychlewskiej o operze. Ukazuje ją jako najbardziej udziwnioną ze sztuk, jednak tak mocno poruszającą, że człowiek zapomina o Bożym świecie i o tym, że jest to mieszanina kiczu oraz geniusz artystycznego. Nie szkodzi.

Książka przedstawia bogactwo polskiego i europejskiego romantyzmu. Są w niej szkice do portretów artystów, którzy należą do panteonu, czyli są "nieśmiertelni", jak i tych, którzy mieli mniej szczęścia.

Podczas lektury uderza coś bardzo istotnego. Wyczuwa się miłość badaczek do przedmiotu, którym się zajmują. Fascynacja romantyzmem, która prowadzi je do odkrywania złożoności tej epoki, jak i jej "nieoczywistości". Jednak tak już jest z wielkimi dziełami sztuki. Każda epoka może interpretować je na nowo, gdyż te genialne dzieła są jak lustra, w których duch nowoczesny może się przeglądać i dowiedzieć czegoś o sobie.

Książka daje nam odpowiedź na pytanie - czym jest literatura, poezja? W tej materii badaczki - w przeciwieństwie do całych batalionów "poprawiaczy geniuszy" - zdają się na zwyczajnie na własną intuicję, co jest ożywcze i świeże. Człowiek natychmiast sięgnąłby po literaturę, nie tylko romantyczną. Co na ten temat ma do powiedzenia Goethe?

- "Istnieją tylko trzy prawdziwe, naturalne formy poezji. Poezja, która w jasny sposób odpowiada, która wyraża entuzjastyczne podniecenie, oraz forma, która przedstawia osobiste działanie - epopeja, liryka i dramat. Te trzy środki wyrazu poetyckiego mogą działać wspólnie albo każdy z osobna. Często możemy znaleźć wszystkie razem w najkrótszym wierszu i właśnie wtedy, skupione na małej przestrzeni, osiągają najwspanialsze efekty. Dostrzegamy je wyraźnie w najcenniejszych balladach wszystkich ludów."

Zatem - Czytelniku - do literatury i poezji! Kto czyta, żyje wielokrotnie

http://radiopoznan.fm/n/ADaUwj
KOMENTARZE 0