Bardzo kulturalny raport - 27.07.2020

Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu ogłosiła laureatów Nagrody im. Józefa Łukaszewicza. To Filip Czekała i Tomasz Mikszo za książkę o PEWUCE, Waldemar Łazuga za "Portret rodzinny z herbem we wnętrzu" i Jarosław Mulczyński, który podjął temat artystycznego życia dwudziestolecia międzywojennego.

Plany organizatorów konkursu zostały w tym roku opóźnione przez sanitarną kwarantannę. "Jak wiadomo zwykle laureatów ogłasza się w marcu, tym razem nastąpiło to w lipcu” - mówi Katarzyna Wojtaszak z Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.

Tutaj mamy mocne nastawienie na historię Poznania. Pierwsza książka, czyli PEWUKA, to jest opowieść o wystawie, która była takim oknem na świat Poznania. To jest właśnie książka Filipa Czekały i Tomasza Mikszo. "Portret rodzinny z herbem we wnętrzu" Waldemara Łazugi, to jest z kolei spojrzenie na taką historię bardziej rodzinną, którą również to, co związane z Poznaniem i Wielkopolską gra bardzo ważną rolę. Natomiast książka Jarosława Mulczyńskiego o życiu artystycznym w Poznaniu, to jest cofnięcie się do międzywojnia, pokazanie, że ten międzywojenny świat, to nie tylko Warszawa i Kraków, tak jak my sobie myślimy, tylko to też Poznań i pokazanie, jak to życie kulturalne i artystyczne w tym czasie międzywojennym wyglądało właśnie u nas w Poznaniu.

Nagroda im. Józefa Łukaszewicza upamiętnia dyrektora Biblioteki Raczyńskich w latach 1829-1852. Był twórcą pierwszej monografii Poznania. Wyróżnienia są przyznawane każdego roku za publikacje związane ze stolicą Wielkopolski. 

22 lipca (w rocznicę ogłoszenia manifestu PKWN) w Gnieźnie odbyła się premiera pierwszej książki o lokalnych żołnierzach wyklętych. Po trzech latach wertowania archiwów IPN, docierania do rodzin w całym kraju, autorowi ks. Michałowi Sołomieniukowi udało się opisać sylwetki, działalność i procesy osiemnastu osób działających w pierwszych miesiącach powojennych w podziemiu antykomunistycznym.

Była to tzw. Wielkopolska Samodzielna Grupa Ochotnicza "Warta" , która działała na terenie Gniezna od czerwca do października 1945 roku. "Nie prowadzili akcji zbrojnych, ale zajmowali się działalnością propagandową i wywiadowczą” - mówi autor publikacji, dyrektor archiwum diecezjalnego ks. Michał Sołomieniuk.

Prowadzili wywiad w różnych miejscach, na przykład w milicji, w urzędzie bezpieczeństwa, bo tam przyjmowali również posady, w zarządzie miejskim, tak żeby w razie wybuchu III wojny światowej na zapleczu frontu wybuchło powstanie niepodległościowe. Nie prowadzili żadnych akcji zbrojnych, udało się ich wybronić. Oni wyszli zaraz po procesie, zaliczono im w poczet kary, to co odsiedzieli w areszcie, a musimy pamiętać, że wtedy w areszcie podczas śledztwa bardzo okrutnie się z ludźmi obchodzono, niektórzy z nich to przypłacili zdrowiem. Pilnowano ich niemal do końca życia.

Książkę "Żołnierze WSGO 'Warta' Inspektorat Gniezno. Życiorysy i wybór źródeł" można kupić w Księgarni Archidiecezjalnej w Gnieźnie. 

Na podstawie znalezionych na Śródce ludzkich szczątków muzealnicy stworzyli hologramową galerię przodków. We współpracy z Zakładem Medycyny Sądowej, który, bazując na czaszkach, odtworzył wizerunek pierwszych poznańskich osadników, i Piątej Pracowni Obrazowania Przestrzennego Uniwersytetu Artystycznego, który stworzył wyjątkowe hologramy, muzealnicy pokazują tę samą osobę w trzech spojrzeniach. Mówi kierownik Genius Loci Agnieszka Stempin.

Nasz pomysł był taki, żeby nie było to takie oczywiste, nie chodziło nam o to, żeby po prostu namalować, narysować czy stworzyć takie wizje, ale żeby dzisiejszym poznaniakom dać taką możliwość poszukiwania tych przodków. Stworzyliśmy holograficzną galerię naszych przodków i łączymy w tych hologramach to, co może powiedzieć archeolog, co na ten temat powiedział antropolog. No i co z tego wynika, zapraszamy poznaniaków, żeby zobaczyli te hologramy, odkryli tych swoich przodków i poszukiwali ich w takich trochę niecodzienny sposób.

Przodków można poszukiwać w Rezerwacie Archeologicznym Genius Loci w Poznaniu na Ostrowie Tumskim, gdzie hologramowa galeria przodków stała się elementem stałej ekspozycji tego muzeum.