Chodzi o akt zgonu pierwszej ofiary Powstania Wielkopolskiego 16 letniego Jana Mertki. Dokument został odnaleziony kilka lat temu. Jest napisany niemieckim gotykiem. Jego tłumaczenie zajęło kilka miesięcy. Mertka urodził się właśnie w Przygodzicach. 27 grudnia, w dniu wybuchu powstania, Jan Mertka odbywał służbę patrolową w Szczypiornie. Poległ podczas starcia z niemiecką strażą graniczną. Pogrzeb Jana Mertki stał się wielką manifestacją patriotyczną.
- Od czasu, kiedy akt zgonu został przetłumaczony na języki polski stał się najczęściej przeglądanym dokumentem w gminie Przygodzice - mówi Damian Kołacki z tamtejszego urzędu.
Imię Jana Mertki nosi jedna z ulic w Przygodzicach, ufundowano mu także pamiątkową tablicę. Dokument można oglądać w Izbie Pamięci poświęconej Powstaniu Wielkopolskiemu. W dokumencie odnotowano "żołnierz Johan (Jan) Mertka, 19 lat, wyznania katolickiego, zamieszkały w Przygodzicach, urodzony w Przygodzicach, stanu wolnego, syn dożywotnika Józefa Mertka i jego Małżonki Magdaleny z domu Kasprzak w Szczypiornie dnia 27 grudnia 1918 zmarł".