Tysiąc siedemnaście lat temu w Gnieźnie...

Wydarzenie to uważa się za symboliczne przyjęcie Polski do grona państw europejskich.         

Otton III przybył z pielgrzymką do grobu świętego Wojciecha męczennika, z którym był zaprzyjaźniony. Politycznym celem wizyty było przekonanie Chrobrego do poparcia idei zachodniego uniwersalistycznego cesarstwa. Władca nałożył diadem na głowę księcia, co oznaczało symboliczną koronację na króla i wręczył mu kopię włóczni Świętego Maurycego.          

To wydarzenie o charakterze synodu kościelnego jest uznawane także za początek niepodległości i suwerenności państwa polskiego. Z cesarzem do Gniezna przyjechał papieski wysłannik i kardynałowie. Ogłoszono powstanie pierwszej na naszych ziemiach metropolii ze stolicą w Gnieźnie oraz trzech podlegających jej biskupstw, w: Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Oznaczało to utworzenie samodzielnej, zależnej jedynie od Rzymu, administracji kościelnej.          

Chrobry został również uznany za przyjaciela Świętego Cesarstwa Rzymskiego i cesarskiego brata, co stanowiło najwyższą godność w ówczesnym ceremoniale. Ponadto Polska uniezależniła się od Niemiec, została zwolniona z płacenia trybutu. Otton III podarował Chrobremu relikwię gwoździa z Krzyża Pańskiego, a w zamian otrzymał ramię świętego Wojciecha, zachowane do dziś, oraz oddział 300 zbrojnych.

Po blisko tysiącu latach, ideę zjazdów podjął metropolita gnieźnieński arcybiskup Henryk Muszyński. Z jego inicjatywy w 1997 roku odbył się II Zjazd Gnieźnieński, a potem kolejne. Ostatni - dziesiąty - został zorganizowany w 2016 roku. Wzięło w nim udział blisko 600 uczestników z całego świata.

Ubiegłorocznemu zjazdowi (2016) przyświecało hasło ,,Europa nowych początków. Wyzwalająca moc chrześcijaństwa". Jego motywem przewodnim była 1050. rocznica chrztu Polski, która przypadła 14 kwietnia 2016. Obecnie Zjazd Gnieźnieński to największe w Europie Środkowo-Wschodniej ekumeniczne i międzyreligijne spotkanie chrześcijan. Uczestniczą w nim przedstawiciele organizacji chrześcijańskich, znani politycy oraz ludzie kultury i mediów. Gromadzą się przy grobie Świętego Wojciecha, patrona jedności europejskiej.

Dokładna data dzienna Zjazdu Gnieźnieńskiego nie jest możliwa do ustalenia. Przyjmuje się 7 marca, choć według różnych źródeł, spotkanie odbyło się między 7 a 15 marca 1000 roku.                    

Co ciekawe, koronacja Chrobrego nie została jednoznacznie potwierdzona, jednak dowodem mogą być monety datowane na najpóźniej 1020 rok z wizerunkiem Bolesława i napisem "rex" - po łacinie - "król". W ten sposób polski władca otrzymał prerogatywy, czyli uprawnienia królewskie, między innymi prawo mianowania biskupów.          

Niektórzy historycy uważają nawet, iż Otton uznał Bolesława Chrobrego za swojego drugiego następcę na tronie cesarskim, po margrabim Miśni Ekkehardzie. Jako argument podają interwencję Bolesława w Niemczech w 1002 roku. Ich zdaniem, po zamordowaniu margrabiego przez jego przeciwników, polski władca chciał się upomnieć o tron rzymsko-niemiecki. Kwestie te wciąż wywołują dyskusje badaczy.           

Według francuskiego kronikarza Ademara z Chabannes (zmarł 1034), Bolesław miał udać się z Ottonem III do Akwizgranu i tam otrzymać złoty tron Karola Wielkiego, którego grób cesarz kazał odnaleźć i otworzyć. Do niedawna wiadomości te były uznawane za niewiarygodne, gdyż część "Kroniki" Ademara zwierającą opis tych wydarzeń historycy uważali za XII-wieczny dodatek nieznanego interpelatora. Jednak dzięki odkryciu rękopisu kronikarza, zawierającego fragment redakcji dzieła, jego autentyczność została potwierdzona.

IAR