M. Horała o budowie CPK: nie stać nas na to, żeby tej inwestycji nie przeprowadzić

Jeżeli chcemy, żeby Polska się rozwijała, żebyśmy coraz bardziej zbliżali się do tego poziomu średniej unijnej, a nawet go przekroczyli, jeżeli chodzi o poziom rozwoju gospodarczego, to między innymi wysokiej klasy wysokiej jakości połączenia komunikacyjne są tu niezbędne

  - mówił minister.

Marcin Horała podkreślał, że CPK w pierwszym etapie pod względem wielkości będzie dziesiątym lotniskiem Europie. Obecnie lotnisko Chopina w Warszawie znajduje się na 30-35 miejscu.

Poniżej pełny zapis rozmowy:

Bartosz Garczyński: Politycy opozycji często zarzucają państwu megalomanię czy też gigantomanię. Czy w obecnej sytuacji geopolitycznej w Europie, mamy wojnę na Ukrainie, mamy też kryzys, różne kryzysy: energetyczne, zbożowe i czy w obecnej sytuacji stać nas na prowadzenie tak kosztownej inwestycji jak CPK?

Marcin Horała: Jest odwrotnie. Nie stać nas na to, żeby tej inwestycji nie przeprowadzić, bo to oznacza, że Polska będzie krajem pod względem transportowym, infrastrukturalnym, a co za tym idzie gospodarczym, trwale upośledzonym. Jeżeli chcemy, żeby Polska się rozwijała, żebyśmy coraz bardziej zbliżali się do tego poziomu średniej unijnej, a nawet go przekroczyli, jeżeli chodzi o poziom rozwoju gospodarczego, to między innymi wysokiej klasy wysokiej jakości połączenia komunikacyjne są tu niezbędne. A co do megalomanii, to uświadommy sobie, że na przykład największe polskie lotnisko obecnie, Port Lotniczy Chopina na Okęciu, to jest mniej więcej trzydzieste, trzydzieste piąte lotnisko w Europie. CPK w pierwszym etapie, ta część lotniskowa, to będzie dziesiąte lotnisko w Europie, więc czy dla piątego kraju Unii Europejskiej posiadanie dziesiątego największego lotniska, to jest taka megalomania? Nie, to jest powiedziałbym szyte na miarę naszych potrzeb.

Przejdźmy do naszych regionalnych spraw. Odcinek kolei dużych prędkości Sieradz-Poznań coraz bliżej. Dzisiaj dowiadujemy się, że jest wyznaczony przebieg tej linii Sieradz-Pozna. Co dalej? Bo w przyszłym roku decyzja środowiskowa, a co dalej?

Tak, wariant inwestorski, to ten wariant, który zdaniem  inwestora, czyli CPK, po całym szeregu analiz środowiskowych, konsultacji, jest tym wariantem optymalnym. Teraz rozpoczynamy na podstawie tego wariantu przygotowanie wniosku i pozyskanie decyzji środowiskowej , to rok przyszły. Po uzyskaniu decyzji środowiskowej, rozpoczniemy program dobrowolnych nabyć. Chcemy, żeby było na to spokojnie dwa lata, może trochę więcej niż dwa lata, żeby prowadzić negocjacje i pozyskiwać nieruchomości. Nie na zasadzie przymusowego wywłaszczenia jak do tej pory było zawsze przy każdej inwestycji publicznej.

To nie będzie w ogóle tych przymusowych wywłaszczeń? Wszystko będzie dobrowolnie?

Oczywiście gdzieś tam na końcu taka opcja musi być. Bo gdyby jej nie było, to nawet sprzeciw jednej osoby, by wystarczył, żeby zablokować całą autostradę czy całą linię kolejową. Ale na przykład tam, gdzie ten program dobrowolnych nabyć już teraz trwa, czyli na terenie samego lotniska, przystąpiła do niego zdecydowana większość właścicieli i to będzie pierwszy przypadek w historii, kiedy uda się tę inwestycję, już jej realizację, budowę rozpocząć bez żadnego wywłaszczenia. Dosyć dużo już jest gruntów pozyskanych dobrowolnie, żeby ją przynajmniej rozpocząć bez wywłaszczeń, więc tu program dobrowolnych nabyć . Wracając do tego odcinka Sieradz-Poznań, później w 2027 roku rozpoczęcie prac budowlanych i w 2030 roku ich zakończenie, pewnie plus parę miesięcy na testy, odbiory, certyfikacje. W 2031 roku powinien być już ten odcinek w eksploatacji. Wiem, że może to wydawać się odległa perspektywa, ale jeżeli spojrzymy na te unijne terminy, unijne doświadczenia i różne wymogi formalno-prawne, jest to bliskie tak naprawdę rekordowemu tempu.

A jak Unia Europejska patrzy na Centralny Port Komunikacyjny? Ocenia to z uznaniem czy może z jakąś nutką zazdrości i? Wiemy, że jest budowa „igreka” jest wspierana przez europejski program CEF Reflow?

Różne inwestycje, które są elementem programu inwestycyjnego CPK, są wpisane w unijne korytarze transportowe , tej sieci TEN-T, więc jeżeli mamy oceniać jak na to Unia Europejska patrzy, to bardzo pozytywne. Powiem więcej, nawet gdyby ktoś kiedyś w przypływie szaleństwa miał podjąć decyzję, żeby CPK nie budować, to i tak większość tych inwestycji musielibyśmy zbudować.  Sieć TEN-T to jest też zobowiązanie państwa członkowskiego, że takie połączenia wykona, bo są to też połączenia transgraniczne. Pozyskujemy środki unijne, tak jak pan wspominał, głównie z instrumentu CEF – Connecting Europe Facility. Cóż także tutaj unia nam sprzyja. Zresztą Unia Europejska w swojej polityce transportowej bardzo sprzyja rozwojowi transportu kolejowego , również w tym wymiarze lotniczym, zwiększenie udziału przewozów, chociażby długodystansowych, a zmniejszenie tych krótkodystansowych, też wpływa na cele klimatyczne, więc tutaj mamy pełne poparcie.

Wspomniał pan o tej nutce szaleństwa, rozumiem, że to była taka sugestia w stronę Donalda Tuska, który zapowiadał, że po pierwsze CPK nie powstanie, w tym roku mówił, że jeżeli wygra wybory, to  zablokuje te inwestycje. Co dalej z tą inwestycją, bo w tym roku wybory, a wyników przecież nie znacie?

Po pierwsze ja jednak ufam w mądrość Polaków i wierzę że nie wygra wyborów, więc jakby ta dyskusja będzie bezprzedmiotowa. Po drugie, nawet gdyby wygrał , to tak jak mówię w przytłaczającej większości tych inwestycji nie zatrzyma, bo one są elementem też polityk unijnych. Natomiast co do samego lotniska może być realna obawa.  Obecnie cały segment polskiego rynku lotniczego, ten segment hubowy, interkontynentalny, z przyczyn technicznych nie możemy go w Polsce obsłużyć. Ten polski rynek staje się elementem rynku, na którym działają lotniska zagraniczne, przede wszystkim niemieckie: Frankfurt i Monachium, nawet bardziej niż Berlin. Nikt nie chce biznesu oddawać i pieniędzy z tego płynących, więc tu Donald Tusk po prostu występuje w interesie niepolskim, w interesie zagranicznym, głównie niemieckim. Jeszcze bardziej jaskrawię to widać w przypadku lotnictwa towarowego, cargo lotniczego, to niewielki jeżeli chodzi o wagę wolumen rynek, ale bardzo wartościowy, bardzo wysokomarżowy. Teraz ponad 80 procent towarów transportowanych drogą lotniczą na potrzeby Polski i polskiej gospodarki jest przeładowywane na lotniskach poza Polską, głównie niemieckich, więc to już mówimy nawet nie o jakimś racjonalnym szacunku jak ten rynek będzie się rozwijał, ale o rynku, który już teraz jest i my go za darmo, że tak powiem oddajemy. No i znów tu Donald Tusk staje po stronie bardzo konkretnego, wymiernego, gospodarczego interesu zagranicznego, głównie niemieckiego, a nie polskiego.

Wróćmy może jeszcze na moment do tego wielkopolskiego odcinka. Nowa stacja kolejowa, nowy przystanek: Nowe Miasto nad Wartą.

Tak, tak to jedna z inwestycji, które będą wykonane w ramach naszego projektu. Idea jest taka, taką założyliśmy, że linie kolejowe budowane przez CPK są w pełni zintegrowane z istniejącym systemem kolejowym, więc nawet jeżeli gdzieś w mniejszych miejscowościach nie zatrzyma się lub oczywiście na pewno już nie każdy ten pociąg dużych prędkości, to powstają tam połączenia, dworce, przystanki, z których będą również mogły korzystać pociągi aglomeracyjne, zwykłe Intercity i regionalne. Nowe Miasto nad Wartą zupełnie nowa stacja, to również przecież i Jarocin i Ostrów Wielkopolski, oczywiście Kalisz, Środa Wielkopolska, również uzyskają cały szereg nowych połączeń.