OFF Opera 2022: o naturze, sile wyobraźni i nowym romantyzmie

Romantyzm to szeroki społeczno-kulturowy nurt, którego głównym założeniem jest skierowanie uwagi na życie wewnętrzne — duchowość, uczucia, emocje, a także indywidualność i sprawczość człowieka jako jednostki. Według romantyków świat dzielił się na materialny — postrzegany w sposób empiryczny oraz duchowy — dający się poznać jedynie za pomocą emocji czy intuicji. Początek polskiego romantyzmu zwykło się łączyć z datą wydania cyklu utworów „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza (1822).

Twórcy romantyczni byli również głęboko zafascynowani naturą — wierzyli, że ma ona sprawczą moc, może uzdrowić, ukarać, a także sprawiedliwie osądzić. W literaturze silnie inspirowanej podaniami ludowymi, potęgę przyrody przedstawiali pod postacią nadprzyrodzonych sił i tajemniczych zjawisk. W ich historiach pojawiały się duchy, rusałki i mary zamieszkujące toń jeziora i ciemną gęstwinę lasów. Jednak pierwszoplanową bohaterką pozostawała niezmiennie natura — z jej hojnością i bezwzględnością, wewnętrznymi sprzecznościami oraz nieprzewidywalnością procesów.

Romantyczny nurt
Tegoroczna edycja festiwalu OFF Opera, czerpie pełnymi garściami z tradycji romantyzmu, odwołuje się do indywidualnej siły sprawczej jednostki, pochwały wyobraźni jako mocy twórczej oraz koegzystencji człowieka z naturą — szczególnie w kontekście globalnego kryzysu wodnego, późnego kapitalizmu i post-wzrostu. To dlatego głównym tematem naszych rozważań stały się poznańskie jeziora: Rusałka, Strzeszyńskie i Kierskie oraz wysychająca rzeka Cybina. W ciągu dwóch miesięcy zanurzymy się w głębi ich historii oraz popłyniemy z ich nurtem. Będziemy poznawać te wody w sposób empiryczny, spojrzymy na nie przez pryzmat własnej wrażliwości i wyobraźni, wsłuchamy się także w to co przemilczane, niewygodne, wypchnięte poza nawias. Gorący świat uczuć — niepokoju, troski i miłości — skonfrontujemy z chłodnym światem naukowych faktów, danych i statystyk. Po raz kolejny stworzymy wspólnie synkretyczną i wielowymiarową opowieść o współczesności.

Festiwal sztuk społecznych OFF Opera reinterpretuje pojęcie romantyzmu. Pokazuje go jako żywy i — przede wszystkim — współczesny nurt społeczno-kulturowy. Bo romantyczne mogą być zarówno aktywizm, branie odpowiedzialności za otoczenie, jak i empatyczne słuchanie. Romantyczny jest zapach garści ziemi w marcu, spojrzenie w oczy, ale także oddanie głosu tym grupom społecznym, które dotychczas były głosu pozbawione. W pewnym sensie romantyczny wydaje się każdy akt podważenia zastanego, widzialnego porządku. Romantyzm to niezgoda na otaczającą rzeczywistość, to akt nieposłuszeństwa wobec systemu. To podkreślenie sprawczości jednostki wobec wyzwań i kryzysów współczesności.

Nurt ciała
W dniach 4-13 sierpnia w godz. 17:00-21:00 odbędą się warsztaty teatru tańca, które poprowadzi Monika Błaszczak. Miejsce warsztatów: Brama Poznania, ul. Gdańska 2.

Chór Pogłosy
Podczas tego spotkania wyruszymy w podróż z nurtem rzeki. Prowadzeni przez dźwięki tradycyjnych pieśni ludowych w wykonaniu Chóru Pogłosy, zgłębimy meandry jej historii.

Miejsce wydarzenia jest nieprzypadkowe – to wysychające, choć niesamowicie bioróżnorodne koryto rzeki Cybiny, która okala historyczne centrum Poznania. Przesuwając się zgodnie z jej nurtem, natrafimy na cztery punkty, w których rzeka przecina się z ruchliwą ulicą. Muzyka wybrzmi kolejno pod Mostem Mieszka I, Mostem Biskupa Jordana, w Amfiteatrze Bramy Poznania, a także pod Mostem Św. Wincentego. Usłyszymy pieśni tradycyjne o bliskości człowieka z naturą, przemijaniu oraz żałobie. Koncert przybierze formę miejskiego spaceru, któremu towarzyszyć będzie narracja przewodnika.

Chór Pogłosy jest niezwykłym zjawiskiem na muzycznej mapie Poznania. Zespół pod dyrekcją Joanny Sykulskiej w 2019 roku zdobył pierwszą nagrodę na Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia Nowa tradycja. W swojej twórczości łączy tradycyjną muzykę chóralną, folk, muzykę elektroniczną oraz improwizację. Eklektyczna formuła, otwartość na nowe gatunki oraz zamiłowanie do eksperymentów sprawiają, że jest to jedna z najciekawszych formacji poznańskiej sceny muzycznej.

Koncert będzie zapowiedzią spektaklu teatru tańca „Pieśni żałobne” w choreografii Moniki Błaszczak, którego premiera przewidziana jest na 13 sierpnia 2022 roku.

Początek koncertu Chóru Pogłosy w piątek 5 sierpnia 2022r. o godz. 20:00 przy Przystanku Tramwaju Wodnego Politechnika (rzeka Cybina). Wstęp wolny.

Zuzanna Wrońska & Igor Nikiforow
To będzie bardziej spotkanie niż koncert. Bardziej intymne niż odsłonięte. A to, co widoczne, to opowieści z brutalnego miasta, ukryte pragnienia i ucieczka w nieznane.

Bo dla Zuzanny Wrońskiej romantyczne jest to, co dzieje się między ludźmi, a nie jest nazwane i opisane. To wszystko czego nie wiemy – zupełnie jak w piosence „Kto przepłynie, a kto nie” Ballad i Romansów. Przyroda, jej siła i nagle podjęte decyzje, popęd i dzikość, które znikają w odmętach gabinetów psychologicznych.

OFF Koncerty to romantyczny punkt wyjścia dla festiwalowych wydarzeń OFF Opery. W tym roku przewidzieliśmy dla Was trzy muzyczne spotkania nad brzegiem jezior i rzek. Bohaterką trzeciego z nich jest Zuzanna Wrońska – autorka piosenek, kompozytorka, wokalistka i współzałożycielka zespołu Ballady i Romanse, którego album „Zapomnij” był nominowany do Paszportów Polityki (2011). Artystka zagra materiał ze swojej nadchodzącej solowej płyty, nad którą pracuje wraz z producentem muzycznym Igorem Nikiforowem. Wstęp wolny.

Koncert Zuzanny Wrońskiej i Igora Nikiforowa odbędzie się 7.08.2022r. o godz. 18:00 w Restauracji Oaza (sala klubowa) przy ul. Koszalińskiej 15 (Poznań-Strzeszyn).

Po koncercie o godzinie 19:00 odbędzie się pierwsze spotkanie warsztatowego cyklu prowadzonego przez Zuzannę i Igora pt. „Co robią morsy latem?”. Zapisy dla chętnych: sebastian@animatorzysmak.pl.

Finał projektu OFF Opera 2022

13.08.
godz. 19:00 – żałoba klimatyczna – panel dyskusyjny (amfiteatr Bramy Poznania, ul. Gdańska 2)
godz. 21:00 – spektakl teatru tańca w choreografii Moniki Błaszczak (amfiteatr Bramy Poznania, ul. Gdańska 2)

14:08.
godz. 17:00 – Łukasz Spychaj „Strugi” interwencja ekologiczno-artystyczna (jezioro Rusałka)
godz. 19:00 – Daria Mielcarzewicz „Profundum o wodzie i melancholii” – wernisaż wystawy (ABC Gallery)
godz. 20:00 – Marcin Kluczykowski „Śladami Rusałki” – premiera filmu (bar letni restauracji Oaza)
godz. 21:00 – „Rekreacja romantyczna” / „Co robią morsy latem?” – podsumowanie warsztatów (boisko nad jeziorem Strzeszyńskim)