Blaski i cienie... Średniowiecza

Wszystkiemu winny jest "konkurencyjny" Renesans, który chciał oddzielić się od przeszłości i skrzywdził wieki średnie. Przy okazji 1050. rocznicy chrztu Polski pytamy dziś o kłamstwa dotyczące średniowiecza. Zwykle mówi się, że to mroczny czas w historii, pełen okrucieństw, zabobonów i nietolerancji - prawda czy mit? Naszym gościem, z którym szukamy prawdy o średniowieczu jest historyk, profesor Tomasz Jurek z Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu.

Mówi się, że to epoka ciemnoty i zabobonów (dziś przecież także mamy wróżki, horoskopy, tarot). Ludzie średniowiecza byli analfabetami - kto mógł się uczyć - kto cokolwiek rozumiał skoro np. w Kościele dominowała łacina - koniec XV wieku to rozwój druku, piśmiennictwa i koniec wielkiego analfabetyzmu. To także epoka budowy cywilizacji i nauki - rozwoju szkół, uczelni wyższych, literatury, sztuki, architektury.

Inaczej traktowano wtedy świat arabski - był to początek wojen z islamem, trwały wyprawy krzyżowe, powstawały zakony m.in. tajemniczy Templariusze i cieszący się w Polsce złą sławą - Krzyżacy.

Za trzy tygodnie w Rezerwacie Archeologicznym Genius Loci zobaczymy ludzi, którzy mieszkali na Ostrowie Tumskim w X wieku. Przekonamy się, że nasi przodkowie z czasów Mieszka I nie byli średniowieczną ciemnotą. Antropolodzy odtworzyli wygląd pięciu osób pochowanych na pierwszym chrześcijańskim cmentarzysku na Śródce. Okazuje się, że nie różnimy się od ludzi Średniowiecza.

W Średniowieczu stosowano tortury, ale torturowano również w starożytności. Gruszka cierpienia, czy żelazna dziewica to wynalazki czasów późniejszych. Pierwszy pas cnoty stworzono w XIX wieku. Kobiety średniowiecza nie były niewolnikami mężów. Miały prawo dziedziczenia i mogły prowadzić działalność gospodarczą.

To nieprawda, że ludzie Średniowiecza nie wystawiali nosa z domu. Podróżowano po dobrych drogach, bo drogi były płatne i były pieniądze na ich remonty. Czy była to epoka okrucieństwa? Na pewno nie była gorsza niż okres II wojny światowej i obecna sytuacja w Europie, wielu krajach afrykańskich, czy na Bliskim Wchodzie.

Przez chrzest, Polska została wprowadzona do cywilizacji zachodniej Europy. Nie nastąpiło to w momencie przyjęcia nas do Unii Europejskiej.

Średniowiecze to także:

- upadek Cesarstwa Zachodnio-rzymskiego

- odkrycia geograficzne
- w Europie najazdy ludów barbarzyńskich i nowe państwa, północna Afryka I bliski Wschód - Arabowie
- Cesarstwo Bizantyjskie ze stolicą w Konstantynopolu do 12 wieku
- krucjaty
- pierwsze uniwersytety
- filozofia św. Tomasza z Akwinu, malarstwo Giotta, poezja Dantego, podróże Marco Polo i gotyckie katedry
- wojny między państwami, wojny domowe, bunty chłopskie, herezje, schizma w kościele, spory teologiczne, zmiany technologiczne (druk)