75 lat temu zakończyła się II wojna światowa w Europie

Był do już drugi dokument kapitulacyjny. Taki sam układ został podpisany dzień wcześniej w Reims we Francji, przez przedstawicieli Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. Reprezentujący dowództwo sowieckie generał Susłoparow złożył jednak swój podpis bez wiedzy Stalina. Ten, jako przywódca głównego mocarstwa koalicji antyhitlerowskiej, uznał, że nie może zaakceptować takiej formy przypieczętowania zwycięstwa.

Zażądał ponowienia aktu kapitulacji i sygnowania go także przez przedstawiciela Wielkiej Brytanii, co stało się właśnie 8 maja w Karlshorst na przedmieściach Berlina. Prezydent Stanów Zjednoczonych Harry Truman i premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill ogłosili jednocześnie 8 maja jako V-E Day, czyli Victory in Europe Day. Podpisy pod aktem kapitulacji złożono o godzinie 22.30. W Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja i dlatego ten właśnie dzień w Związku Sowieckim i krajach mu podporządkowanych - także w Polsce - obchodzono jako Dzień Zwycięstwa.

Podpisanie kapitulacji Niemiec oznaczało zakończenie największego konfliktu zbrojnego w dziejach ludzkości, jednak tylko w Europie. Walki trwały jeszcze na Dalekim Wschodzie. Zakończyła je kapitulacja Japonii 2 września 1945 roku.

Druga wojna światowa trwała 6 lat. Uczestniczyły w niej 72 państwa i ponad miliard 700 milionów ludzi. Działania zbrojne prowadzono na terytorium 40 krajów. Do wojska powołano około 110 milionów osób, nie licząc uczestników ruchu oporu. Według różnych szacunków, straty w ludziach wyniosły od 50 do 78 milionów: poległych, zamordowanych i zmarłych. Polska poniosła relatywnie największe straty, zginęło około 6 milionów obywateli II RP. Połowę stanowili Polacy, prawie tyle samo Żydzi i Polacy pochodzenia żydowskiego. Nasze siły zbrojne uczestniczyły w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej. Ponadto obaj okupanci, zarówno Trzecia Rzesza, jak i Związek Radziecki, prowadzili wobec mieszkańców II Rzeczypospolitej politykę eksterminacji, dokonując ludobójstwa, masowych wysiedleń i deportacji.

Znaczenie 8 maja 1945 roku jest różnie interpretowane przez polskich historyków. Jedni podkreślają, że dzień ten symbolizuje przede wszystkim zwycięstwo nad nazizmem, inni uznają tę datę za dzień klęski krajów, które na następne dziesięciolecia dostały się do sowieckiej strefy wpływów.