Czy wycofanie reklam alkoholu to dobry sposób na promowanie trzeźwości?

Organizatorem Kongresu był Zespół Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości. 

Całkowita abstynencja kobiet w ciąży, wychowanie oraz edukacja dzieci i młodzieży w kulturze trzeźwości, a także zakaz reklamy napojów alkoholowych podobny do tego, który od lat obowiązuje w Polsce przypadku wyrobów tytoniowych i cieszy się poparciem społecznym - to główne punkty przesłania Narodowego Kongresu Trzeźwości. Zanim jednak ocenimy zaproponowane rozwiązania, spróbujmy odpowiedzieć na pytanie czy tak z nami jest aż tak źle? 

- Jesteśmy krajem, w którym spożycie alkoholu rośnie. Polska jest jednym z nielicznych takich państw w Europie. To nie jest powód do żadnej dumy. W całej Europie spada, narody trzeźwieją. Pijemy rocznie 9,5 litra czystego alkoholu na głowę - mówi Krzysztof Brzózka dyrektor Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Od dłuższego czasu władze Leszna co kilka lat zlecają przygotowanie raportu o uzależnieniu młodych leszczynian od m.in. narkotyków, tytoniu, dopalaczy i oczywiście od alkoholu. 

- Niestety wnioski z ostatniego dokumentu nie napawają optymizmem - ubolewa Bożena Moksiewicz,  szefowa Biura ds. Uzależnień leszczyńskiego magistratu. - Dla mnie wszystkie badania, które dotyczą młodzieży są niepokojące. Jeżeli do 18. roku życia prawie 80% młodzieży mówi, że spożywało alkohol, to oznacza, że ktoś im go podał. Ja nie mówię, że młodzież się upija, ale wie jak smakuje alkohol. Obniżyło się spożycie alkoholu wśród chłopców, ale wzrosło wśród dziewcząt, co jest dla mnie niepokojące. Nie wiem czym to można wytłumaczyć.  

A jak na picie alkoholu przez dorastające dzieci reagują rodzice?

- Czasem na spotkaniach z rodzicami, sami rodzice mówią: "proszę pani, lepiej niech wypije niż gdyby miał spożywać narkotyki". To jest takie trochę przyzwolenie. Badania wykazują, że to idzie po kolei: najpierw alkohol, potem papierosy, a na koniec narkotyki. Obniża się trochę wiek inicjacji alkoholowej. Kiedyś to było 15 lat. Teraz to 13 lat, czyli po alkohol sięgają coraz młodsze osoby. To bardzo niepokojące - mówi Bożena Moksiewicz.

Tak pomysł zakazu reklam napojów alkoholowych ocenia Krzysztof Brzózka, dyrektor Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

- Czas najwyższy z tym skończyć. Proszę porozmawiać z nastolatkami. Reklamy alkoholu z założenia mają być niewidoczne dla nastolatków. Ale czy w ich grupie jest ktoś, kto ich nie widział? Kiedy zapytałem młodzież, co dla nich wynika z reklam alkoholu, to wymienia ona cały katalog czynności i zachowań, które są zakazane reklamą, czyli to, na co nałożone są ograniczenia prawne. To wszystko jest nieskuteczne. Młodzież wie, że alkohol to siła, piękno, siła, sprawność swobodnego wypowiadania się. To przekaz płynący z reklam. Przecież dzieci i młodzież mają zachować abstynencję do 18. roku życia - mówi  Krzysztof Brzózka.

Kolejnym zapisem Narodowego Kongresu Programu Trzeźwości jest wychowanie oraz edukacja dzieci i młodzieży w kulturze trzeźwości.

- Charakterystyczną cechą dla młodego człowieka, jest wiedzieć to, co alkohol daje pozytywnego, a nie to, co szkodzi. W czasie rozmowy, młodzież potrafi bardziej wymienić zalety niż szkody. W momencie, kiedy rozmowa jest kierowana, to zaczynają to zauważać, jednak pierwsza nasuwa pozytywne skojarzenia. Młodzież mówi krótko: "wszyscy piją, więc ja mam nie pić?". Nie wiem czy edukacja pomoże, ale nie wiem, co by było gdyby jej nie było - ocenia Bożena Moksiewicz.

- Gdyby sama edukacja działała, to wśród lekarzy i farmaceutów, nie byłoby tylu uzależnionych ludzi. Samo zjawisko nadużywania alkoholu jest nadużywane, ale głównie przez to, że jest to narkotyk - komentuje Krzysztof Brzózka.

Bożena Moksiewicz przyznaje, że problemem Polski jest także zbyt łatwy dostęp do alkoholu.

- Byłam ostatnio na konferencji krajowej i bardzo głośno mówi się o tym, żeby gminy zastanowiły się nad zmniejszeniem punktów sprzedaży alkoholu w środowisku lokalnym. Gminy mówią, że przedsiębiorcy skarżą się, że tym zakazem ograniczają ich wolność. Tu ustawa o przedsiębiorczości nie idzie w parze z ustawą o przeciwdziałaniu alkoholizmowi - twierdzi Bożena Moksiewicz. 

Nie do końca z Bożeną Moksiewicz i Krzysztofem Brzózką w kwestii zakazu w telewizji reklam piwa zgadza się doktor Tomasz Kozłowski z Collegium Da Vinci w Poznaniu,  zajmujący się naukowo socjologią i antropologią popkultury, współautor książki „Naga małpa przed telewizorem”, odsłaniającej psycho-ewolucyjne kulisy funkcjonowania popkultury.

- Prawdę mówiąc, to nie wydaje mi się, żeby reklamy alkoholu w jakiś sposób manipulowały młodymi odbiorcami. Nie chodzi o to, że mamy do czynienia z samymi reklamami piwa czy walką na określone marki. Myślę, że młodzi mają wystarczającą świadomość tego, że piwo jest dostępne na rynku i sama reklama w telewizji chyba niespecjalnie zmieni ich oczekiwania na temat pożądanego wśród młodzieży trunku. Nie wydaje mi się, żeby wycofanie reklam zmieniło mentalność młodych pod tym względem. Po drugie, przygotowując grunt pod kampanię promujące trzeźwość, organizatorzy takich akcji zapominają, że młodzież już w zasadzie wyszła z telewizji. Trzeba się zastanowić nad tym, z jakimi treściami spotykają się w internecie - mówi Tomasz Kozłowski.

Czy wycofanie reklam alkoholu z telewizji i przestrzeni publicznej to dobry pomysł? W jaki sposób należy zachęcać do trzeźwości? Czekamy na Państwa opinie w audycji "W środku dnia" po godzinie 12. Prosimy dzwonić na numer 61 8 654 654 i komentować na portalu radiopoznan.fm