23 miliardy złotych na program "Dostępność plus"

Program ma na celu usunięcie barier infrastrukturalnych i prawnych utrudniających życie m.in. osobom starszym i niepełnosprawnym. Jego celem jest podniesienie jakości życia poprzez poprawę dostępności przestrzeni publicznej, produktów i usług w zakresie architektonicznym, informacyjnym i komunikacyjnym.

Wdrożenie założeń programu wymaga zaangażowania nie tylko strony rządowej, ale także samorządów terytorialnych, przedsiębiorców, organizacji społecznych oraz mieszkańców.

Z programu docelowo mają skorzystać nie tylko osoby niepełnosprawne lub starsze, ale również wszystkie zmagające się z czasowymi ograniczeniami mobilności lub percepcji. To ludzie poruszający się przy pomocy kul, lasek, balkoników, protez, wózków inwalidzkich, niesłyszący, niedowidzący, z trudnościami manualnymi i poznawczymi po udarze czy też chorujący na Alzheimera, ale także kobiety w ciąży, osoby z wózkiem dziecięcym, z ciężkim bagażem oraz słabsze fizycznie.

W piątek, 15 czerwca, Minister Infrastruktury i Rozwoju Jerzy Kwieciński zapewnił, że na realizację programu przeznaczono 23 miliardy złotych. Rządowe wsparcie ma dotyczyć zmian architektonicznych, przestrzeni publicznej, transportu zbiorowego i indywidualnego, a także edukacji i służby zdrowia, by wszystkie te usługi były dostępne bez barier. Program ma być prowadzony również w obszarze cyfryzacji, tak by usługi elektroniczne były powszechnie świadczone. W ramach programu "Mieszkanie plus" 20% z nich ma zostać wybudowanych w taki sposób, by były w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnościami.

Według założeń programu wszystkie nowe inwestycje budowlane mają spełniać warunki dostępności i być projektowane tak, aby każdy mógł z łatwością z nich korzystać. Będzie istniała możliwość przeprowadzenia modernizacji już istniejących budynków, na przykład poprzez montaż barierek, podjazdów, dźwigów, lekko otwierających się drzwi czy automatycznego oświetlenia. Zmiany dotkną także placówki służby zdrowia, które zostaną wyposażone w sprzęt ułatwiający m.in.: komunikację np. z osobami niesłyszącymi czy z osobami z zaburzeniami mowy i poruszanie się. Dodatkowo pojawią się inwestycje w obszar telemedycyny.

Wszystkie nowo zakupione autobusy, tramwaje i pociągi mają być dostępne dla osób o szczególnych potrzebach. Ponadto dworce autobusowe i kolejowe, przystanki, zajezdnie, poczekalnie, perony i węzły przesiadkowe mają zostać dostosowane do potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych.

Placówki edukacyjne na różnych poziomach nauczania mają zostać wyposażone w sprzęt do nauczania uczniów np. niewidomych czy niesłyszących uczniów. Poza tym planowane jest lepsze oznaczenie pomieszczeń i korytarzy oraz kształcenie nauczycieli. Wiedza z zakresu dostępności pojawi się jako element programów nauczania w różnych zawodach np. architekta, urbanisty czy programisty.

Wszystkie serwisy administracji rządowej staną się dostępne, tak aby każdy mógł wybrać sposób załatwienia sprawy urzędowej. Uregulowana zostanie także kwestia obowiązku nadawców programów telewizyjnych do zapewniania dostępności dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Program zakłada także zapewnienie osobom niepełnosprawnym możliwości skorzystania z usług komunikacyjnych, pocztowych, transportowych, zakupowych także w wersji on-line oraz zwiększenie dostępu do aktywnego wypoczynku, kontaktu z kulturą i kontaktów społecznych dzięki poprawie dostępności obiektów turystycznych, sportowych, terenów rekreacyjnych, zabytków i miejsc kultury.

W ramach programu zostaną zbudowane zaplecza badawcze dla różnych gałęzi przemysłu w celu poszukiwania najbardziej funkcjonalnych i ergonomicznych rozwiązań dla produktów i usług. Utworzonych zostanie pięć centrów testujących, w których firmy będą mogły testować pomysły na produkty oraz centrów prezentacji produktów dla potencjalnych nabywców, inwestorów i klientów. 

Program przewiduje także zapewnienie ośrodka koordynującego, którego zadaniem będzie tworzenie polityki państwa i zarządzanie procesami w zakresie poprawy dostępności. Program zakłada przygotowanie odrębnej, horyzontalnej ustawy o dostępności, której celem będzie stworzenie podstaw prawnych dla efektywnego wdrażania dostępności.

Źródłami finansowania programu "Dostępność plus" są fundusze europejskie, tzw. fundusze norweskie oraz publiczne środki krajowe (budżet państwa, środki jednostek samorządu terytorialnego, środki PFRON).

Skala inwestycji jest duża, ale nie spowoduje istotnego obciążenia dla budżetu kraju czy samorządów, gdyż program został zaplanowany na kilka najbliższych lat.