Uroczystości rozpoczęły się od złożenia przez delegację byłych więźniów obozu Auschwitz kwiatów przy bloku 11 byłego obozu Auschwitz I.
Kustosz Muzeum Auschwitz - Birkenau Mirosław Obstarczyk przypomina, że żołnierze Armii Czerwonej wkraczając do obozu 27 stycznia 1945 roku uratowali niewielu więźniów, ponieważ większość z nich została wywieziona lub w tak zwanych marszach śmierci opuściła obóz na kilka dni przed wkroczeniem sowieckich żołnierzy. W tych marszach szło około 60 tysięcy więźniów, z czego około 20 tysięcy zmarło.
Natomiast w obozie pozostało około 7,5 - 8 tysięcy wycieńczonych i chorych więźniów, którzy nie byli zdolni do ewakuacji i mieli zostać zamordowani. Część więźniów, którzy doczekali wkroczenia żołnierzy Armii Czerwonej do obozu, pozostała tam, by opiekować się chorymi i wycieńczonymi.
W sumie w obozie hitlerowcy zgładzili ponad milion 100 tysięcy osób, 90 procent ofiar stanowili Żydzi. Między innymi dlatego Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku, by uczcić Żydów pomordowanych w czasie II wojny światowej na 27 stycznia - a więc w rocznicę wyzwolenia obozu - ustanowiło Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. W czasie II wojny światowej Niemcy wspierani w różnym stopniu przez państwa sojusznicze wymordowali około 6 milionów europejskich Żydów.