Dr Justyna Schulz, dyrektor Instytutu Zachodniego, zauważa, że Związek Polaków w Niemczech nie jest dziś tak liczny, jak wtedy, kiedy powstawał. Nie ma dziś też takich ambicji społecznych i politycznych, jak 100 lat temu i skupia się dziś głównie na organizacji i wspieraniu nauki języka polskiego dla Polaków w Niemczech.
"Konferencja ma przypomnieć historyczne działania organizacji przez ostatnich 100 lat" - mówi Radiu Poznań dr Justyna Schulz.
Polacy wówczas w tych warunkach, które były i w tych ramach prawnych, które posiadali, jednak aktywnie próbowali uczestniczyć w niemieckiej dyskusji i w niemieckim życiu politycznym, wywierać wpływ i reprezentować polski punkt widzenia i polską rację stanu, wpisywać polską historię w historię Niemiec. To jest zadanie, które stoi przed nami wszystkimi, bo to nie jest praca zrobiona raz na zawsze
- mówi dr Justyna Schulz.
Polacy, żyjący w Niemczech, wciąż nie mają statusu mniejszości narodowej, co zobowiązywałoby państwo niemieckie do szerszego wsparcia polskiej społeczności, która chce dbać o swój język, kulturę, obyczaj i wiarę. Niemcy z kolei są w Polsce mniejszością narodową, co daje im możliwość posiadania reprezentacji w polskim Sejmie - obecnie jednego posła.
Konferencja „Ojców mowy, ojców wiary…” zorganizowana z okazji 100-lecia Związku Polaków w Niemczech jest rejestrowana, a jej zapis zostanie udostępniony w internecie na stronie Instytutu Zachodniego.