Obchody 99. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego [AKTUALIZACJA]

Poznańskie obchody

Od złożenia kwiatów na poznańskiej Cytadeli i na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan rozpoczęły się w środę w Poznaniu uroczystości 99-lecia wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Przy grobie pierwszego dowódcy zrywu - Stanisława Taczaka - spotkała się jego rodzina, a także też wicewojewoda wielkopolska Marlena Maląg, marszałek Marek Woźniak i prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak. Ten ostatni powiedział, że dzięki temu powstaniu Polska dysponowała uzbrojeniem dzięki któremu wygrała wojną z bolszewikami.

- Również 6000 Wielkopolan brało udział w trzecim Powstaniu Śląskim, co też miało bardzo wielkie znaczenie. Gdyby nie ten zryw wtedy tutaj to nie byłoby Polski niepodległej po I wojnie światowej. Bylibyśmy zapewne radziecką republiką i to oczywiście wpłynęłoby również potem na nasze losy po 1945 roku - mówił Jaśkowiak.

- Waga tego powstania jest niedoceniana w Polsce, ubolewam nad tym - dodał prezydent Jaśkowiak. W czasie uroczystości przed pomnikiem Powstańców Andrzej Dera przeczytał list od prezydenta RP. Andrzej Duda wyraził nadzieję, że obchody 100-lecia przybliżą całemu narodowi olbrzymich zasług i wkładu mieszkańców Wielkopolski w nasz suwerenny byt państwowy.

- Niechaj to narodowe świętowanie umocni naszą wspólnotę w słusznej dumie z dokonań i inspiruje do dalszych wysiłków na rzecz ojczyzny. Chwała bohaterom Powstania Wielkopolskiego, wieczna pamięć poległym - napisał Duda.

W intencji powstańców uczestnicy modlili się w poznańskiej farze.

Obóz powstańczy stanął na placu Wolności. Przygotowano rozmaite atrakcje - wystawiono na przykład pojazd pancerny Erhardt z 1919 roku, był też powstańczy pokój zagadek i powstańcza poczta. Stojących w długiej kolejce obsługiwały osoby w strojach z epoki.

O 16.40 miejskie tramwaje i autobusy zatrzymały się, aby uczcić pamięć powstańców. W tym samym czasie kibice Lecha Poznań, stojący w rejonie Ronda Rataje odpalili race, tworząc iluminację, a w całym mieście rozległ się dźwięk syren. 

Marszałek kontra wojewoda

Wraca spór o obecność wojska na obchodach rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego. Do kontrowersji odniósł się podczas środowych uroczystości marszałek województwa wielkopolskiego. Zaproponował, by za rok wszystkie powstańcze rodziny objęły patronatem obchody setnej rocznicy.

- Może uda nam się uniknąć uwikłania tych obchodów w bieżącą politykę. Może uda się uniknąć pouczania o przywracaniu prawdziwego sensu słowom, wartościom i czynom i czasie, który chciał uśmiercić historię. Może uda się uniknąć licytacji, kto jest większym patriotą i lepszym Polakiem - mówi marszałek Marek Woźniak.

Marszałek wyraził nadzieję, że za rok uda się odzyskać udział Wojska Polskiego w uroczystościach, z ceremoniałem, który nie powinien być w jego ocenie wykorzystywany politycznie. Te słowa marszałka w czasie uroczystości przed pomnikiem Powstańców Wielkopolskich nagrodzono brawami. Do jego słów odniósł się obecny tam wojewoda Zbigniew Hoffmann.

- Pan marszałek zechciał "spolityzować" te obchody. On komentował moje przemówienie, znajdował w nim słowa, których nie było. Nie chcę tego głębiej analizować. Nie podoba mi się to, rocznica ta powinna łączyć, a nie dzielić. Wyrażam tylko nadzieję, że w przyszłym roku, kiedy mamy stulecie odzyskania niepodległości i wybuchu powstania, będą to rzeczywiście wspólne obchody - mówi Hoffmann.

Natomiast jako bardzo interesujący ocenił pomysł objęcia stulecia honorowym patronatem rodzin powstańczych. Jak dodaje, sądził, że marszałek zwróci się jednak do prezydenta Polski z prośbą o objęcia patronat. - Taki jego wybór - kończy wojewoda.

Zwycięskie Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku. Bezpośrednim impulsem był przyjazd - dzień wcześniej - wybitnego polityka i pianisty, Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania.

Środa Wielkopolska

O godzinie 13:30 w Środzie Wielkopolskiej i na terenie całego powiatu średzkiego zawyły syreny alarmowe. Był to jednominutowy ciągły sygnał. który obwieścił 99. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego.

O tej samej godzinie na cmentarnej kwaterze powstańczej rozpoczęły się uroczystości patriotyczne. Wieczorem na rynku (o 18:00) odbędzie się racowisko, przygotowane przez narodowców.

Śrem

Również w Śremie uroczystości zaplanowano w kilku miejscach. Już o 10:00 uczestnicy spotkali się pod Pomnikiem Wolności i Powstańców Wielkopolskich w parku ich imienia. Na cmentarzu parafialnym odczytany został apel poległych. Zakończenie obchodów zaplanowano przy wieży ciśnień, na której 99 lat temu zawisły polskie flagi.

Kórnik

Mieszkańcy podpoznańskiego Kórnika spotkali się przy pomniku Powstańców Wielkopolskich o 11:00. Natomiast od 16:00 do 19:00 na rynku odbędzie się widowisko pt. "Śladami Powstania Wielkopolskiego", na które zaprasza grupa rekonstrukcji historycznej "Ad Honores".

Rekonstruktorzy zapowiadają, że na rynku pojawią się w pełni umundurowani Powstańcy Wielkopolscy z Kompanii Kórnickiej oraz ludność cywilna w strojach epokowych. Będzie można zobaczyć przestrzenne obrazy, czyli dioramy i zrobić zdjęcie - jak zapowiada grupa "Ad Honores" - "w klimatycznym pokoju rodziny Powstańca"; dzieci będą mogły wziąć udział w konkursie rysunkowym z nagrodami.

Obchodom w wielu miastach towarzyszą msze święte.

Rafał Regulski

Bydgoszcz

Biskup Jan Tyrawa przewodniczył w kościele garnizonowym w Bydgoszczy mszy świętej w 99. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Przywołując między innymi powstania listopadowe, styczniowe, wielkopolskie, biskup bydgoski zauważył, że istnieje problem związany z ich oceną. Rodzą się przy tym pytania, co one dały - poza wielkimi zniszczeniami materialnymi oraz licznymi ofiarami. - Niewątpliwie te powstania zapisały się w pamięci społeczeństwa polskiego, jak i narodów Europy, i nie wolno powiedzieć, że nie miały żadnego oddziaływania - podkreślił biskup Jan Tyrawa. Po wspólnej modlitwie, uczestnicy uroczystości przeszli pod pomnik oraz grób nieznanego Powstańca Wielkopolskiego, gdzie złożono wieńce oraz wiązanki kwiatów.

IAR

O obchodach w Poznaniu szerzej w materiale dźwiękowym Jacka Butlewskiego.