Ustawa o lokalizacji turbin wiatrowych

W połowie marca odbyło się jego pierwsze czytanie. 12 kwietnia miało odbyć się drugie czytanie, ale teraz eksperci sprawdzają, czy proponowane zmiany będą zgodne z wymogami i dyrektywami Unii Europejskiej. Jakie to zmiany? Zasadnicza dotyczy odległości, dlatego nowa ustawa nazywana jest popularnie ustawą odległościową. 

Dotychczas inwestor, który chciał postawić turbiny, wnioskował do wójta lub burmistrza. Samorząd wydawał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach na podstawie i po uzgodnieniu z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska i Sanepidem. Wtedy dopiero samorząd mógł wydać pozwolenie na budowę - w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania, a jeśli takiego nie było , na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Teraz nie będzie można wydać decyzji o warunkach zabudowy. Rada gminy albo miasta musi uchwalić miejscowy plan zagospodarowania i na niego nanieść proponowaną inwestycję. Kluczowe są tu odległości od zabudowań mieszkalnych - minimalna to dziesięciokrotna wysokość wiatraka. 

Przeciw takim uregulowaniom protestują nie tylko przedstawiciele firm wiatrowych, którzy na początku kwietnia wyszli na ulice Warszawy i domagali się wykreślenia tego zapisu z projektu ustawy. To uderzy też w gminy, na terenie których stoją albo maja stanąć wiatraki. 

Jedną z pierwszych gmin w Polsce, która zdecydowała się na ulokowanie farmy wiatrowej, był Margonin. Dziś przeciw nowej ustawie protestuje. Zupełnie inna sytuacja jest w niewielkim Zakrzewie, w powiecie złotowskim. Tu ma stanąć 11 turbin. W gminie zawiązał się komitet protestacyjny, a jego członkowie projektowane zmiany popierają.

Zdaniem Stowarzyszenia Energii Odnawialnej nowa ustawa to efekt działania antywiatrakowego lobby reagującego na protesty i postulaty społeczne. Pierwotna przyczyna to wcześniejsze złe praktyki i wolna amerykanka panująca do tej pory w tej dziedzinie - twierdzi Włodzimierz Ehrenhalt. Dziś energia pozyskiwana z wiatraków stanowi znaczny procent energii ze źródeł odnawialnych w naszym kraju. To ogromny biznes - to nie tylko zyski dla inwestorów, to również nowe miejsca pracy - twierdzi Włodzimierz Ehrenhalt.

Zielona energia z wiatraków to przede wszystkim zyski dla gmin, na terenie których stoją farmy. Jedną z pierwszych w Polsce była gmina Margonin. 15 lat temu powstała tu farma wiatrowa - mówi Łukasz Malczewski - zastępca burmistrza Margonina. Samorząd Margonina ma za złe autorom projektu nowej ustawy, że nie konsultowali jej z gminami. Margonin wraz z kilkudziesięcioma innymi miejscowościami należy do Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej. Stowarzyszenie chce konsultacji, ma nawet swoje propozycje konsensusu.

Złą praktyką stosowaną przez firmy, które chcą postawić farmy wiatrowe, jest brak konsultacji z mieszkańcami i w ogóle brak informacji ze strony inwestora. Często zdarzało się, że firma ograniczała się do wywieszenia ulotki lub powiadomieniu sołtysa o zebraniu wiejskim na temat energii odnawialnej. Nie było powiedziane wprost, że planowane spotkanie dotyczy budowy farmy wiatrowej. Mieszkańcy widząc takie, ulotki na zebrania nie przychodzili. 

Cały czas trwa walka między zwolennikami wiatraków, czyli: inwestorami, gminami, które czerpią z tego zyski, właścicielami gruntów, np. rolnikami, którzy dzierżawią działki pod turbiny - a mieszkańcami, którzy uważają, że turbiny pogarszają jakość ich życia, zdrowia, negatywnie wpływają na krajobraz i cenę nieruchomości.

Ta polaryzacja to wina inwestorów i całkowitego braku uregulowań w tym zakresie na samym początku - od 2009 roku. Na ten temat wypowiedziała się już Najwyższa Izba Kontroli. Po przeprowadzonej kontroli w drugiej połowie 2013 roku NIK wytknął szereg nieprawidłowości.

Co Państwo sadzą o zmianach? Są słuszne czy zbyt restrykcyjne? Czy to zahamuje rozwój gmin i je zuboży? Skąd czerpiemy wiadomości o wiatrakach? Na jakich zasadach powinny powstawać farmy wiatrowe? Czy prawo powinno zostać - jak przewidują plany - bardzo zaostrzone?