Była to także pierwsza wizyta głowy Kościoła rzymsko-katolickiego w kraju rządzonym przez komunistów. Pielgrzymka odbywała się pod hasłem "Gaude Mater Polonia", jednak od początku wizycie towarzyszyły historyczne już, słowa papieża wypowiedziane na placu Zwycięstwa w Warszawie: "Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi". Zostały one odebrane jako wezwanie do przemian ustrojowych i wolnościowych w naszym kraju.
Podczas pobytu w Polsce ojciec święty 3 czerwca odwiedził także Gniezno. Ojciec Święty 3 czerwca przemawiał do mieszkańców Gniezna m.in. z balkonu pałacu prymasowskiego przy katedrze. Obecny prymas Wojciech Polak wspomina, że jako uczeń ósmej klasy uczestniczył w tym spotkaniu i stał przy pomniku Bolesława Chrobrego.
Diecezjalny duszpasterz młodzieży ks. Wojciech Orzechowski przypomina, że wtedy papież mówił do młodzieży o polskiej kulturze i dziedzictwie. Zachęcał ich aby dbali i kontynuowali to dziedzictwo.
Stypendyści Fundacji dzieła Nowego tysiąclecia mówią, że czują iż czuwa nad nimi Jan Paweł II. Starosta Powiatu gnieźnieńskiego Piotr Gruszczyński wspominał I pielgrzymkę.
Przyjechał człowiek, który przywoził nam powiew wolności. Wierzyliśmy w to, że Jego przyjazd skruszy ten betonowy mur, którym byliśmy otoczeni i tak się faktycznie stało.
Relikwie św. Jana Pawła II są przechowywane w gnieźnieńskiej katedrze.