“Podziemie. Największy zamach w Tokio” - reportaż Murakamiego

Haruki Murakami - to autor, którego raczej nie trzeba przedstawiać polskim czytelnikom. Wielu z nas zna go jednak z opowiadań i powieści. W książce Podziemie. Największy zamach w Tokio wydanej przez wydawnictwo Czarne, sięgnął po inny gatunek - reportaż. Książka miała swoja polską premierę niemal dokładnie w 26. rocznicę zamachu w tokijskim metrze.

Członkowie sekty Ōmu za pomocą trującego sarinu odebrali życie 12 osobom, a zranili kilka tysięcy. To nie 5 sprawców zamachu jest bohaterami Podziemia, a głos w nim w pierwszej kolejności zyskują ofiary sekty i zamachu. Murakami przyjmuje w książce perspektywę jednostki. To krzywda konkretnego człowieka, z imieniem i nazwiskiem, rodziną i karierą zawodową interesuje go najbardziej. W centrum tych osobistych relacji jest człowiek i jego życie, które tamtego poranka zmieniło się na zawsze, a nie weryfikowalne fakty i dane, bo one w obliczu traumy i upływających lat, zmieniły się w coraz mniej wyraziste wspomnienia. Zachowanie poszczególnych osób wydawać może się zaskakujące, nielogiczne. Wersje wydarzeń poszczególnych uczestników różnią się często znacznie. Poszukiwanie „prawdy” i „logiki” w tym wypadku schodzi jednak na dalszy plan, pozwalając wybrzmieć przede wszystkim osobistym świadectwom, przepełnionym emocjami.  

Podziemie liczy ponad 470 stron, z czego większość stanowią rozmowy z osobami, które stały się uczestnikami wydarzeń sprzed 26 lat: siedziały w wagonie zaatakowanego pociągu, pracowały na stacji, były przypadkowymi świadkami… W końcu możliwość snucia własnej opowieści zyskują również Ci,  którzy w tym czasie byli członkami sekty. Wielogłos tej narracji pozwala zobaczyć wydarzenia tamtego marcowego poranka i to, jakie skutki wywarło na życiu jego uczestników, w szerszej perspektywie społeczeństwa japońskiego.

To wiele intrygujących rozmów na długie godziny czytania.