Przewodnik po sztukach walki z mroczną siłą manipulacji

W najnowszej książce „Fake news”, która ukazała się dzięki wydawnictwu REBIS, radzi, jak można walczyć z próbami narzucenia różnych przekonań. Jak sprawdzić, czy nasz umysł jest odporny na działania mające nas przekonać do fałszywych informacji. Dzieli się swoją wiedzą na ten temat, poczynając od tego, w jaki sposób nasz mózg odróżnia fakty od fikcji, aż po „wirusowe” rozprzestrzenianie się błędnych informacji w kontekście bardzo prawdopodobnego wpływu tego mechanizmu na wynik wyborów w USA w 2016.

Autor porównuje zwykłe wirusy do wirusów umysłu - wirus biologiczny jest pasożytem, który przyczepia się do powierzchni komórek gospodarza, wstrzykuje swój materiał genetyczny i przejmuje maszynerię komórki w celu reprodukcji. A wszelkie teorie spiskowe i fałszywe informacje przyczepiają się do umysłu i wnikają głęboko do naszej świadomości, infiltrują nasze uczucia i myśli. I w ten sposób wirus dezinformacji przejmuje kontrolę nad częścią naszego procesu poznawczego.

Czy można zaszczepić się przeciwko fake newsom? Sander van der Linden widzi wręcz potrzebę stworzenia skutecznego leku przeciwwirusowego, czyli psychologiczną szczepionkę przeciwko fałszywym informacjom.

Razem z moimi współpracownikami z Uniwersytetu Cambridge pracowałem nad tym zagadnieniem już od wielu lat. Na szczęście rozwój tej szczepionki nie wymaga żadnego osprzętu medycznego, a jedynie otwartego umysłu. I jest to szczepionka praktycznie bezpłatna.

Nasuwa się jeszcze pytanie dotyczące przyszłości prawdy! Na horyzoncie widać nowe zagrożenia związane z deepfake’ami, czyli głębokimi fałszerstwami. To niezwykle realistyczna fałszywa informacja stworzona z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. W sieci można już znaleźć fałszywe filmy z udziałem różnych osób, których ciało i twarz są cyfrowo modyfikowane.

Trenuje się w tym celu algorytm, wykorzystując tysiące godzin prawdziwego materiału filmowego, tak aby program mógł  dobrze poznać wygląd jakiejś osoby, pod różnymi kątami, z różnej perspektywy, w różnym oświetleniu. Algorytm ten wykorzystuje często tak zwany autoenkoder, który ustala podobieństwa między osobą docelową a twarzami aktorów. Następnie dorabia im nową twarz, nakładając ją niczym cyfrową maskę.

I to może być czyjekolwiek oblicze…

„Fake news”, Sander van der Linden, Dom Wydawniczy REBIS.