Dokładnie 103 lata temu Leszno, Zbąszyń czy Międzychód powróciły do Macierzy

Decyzja o przyłączeniu do Rzeczpospolitej zapadła podczas konferencji wersalskiej w czerwcu 1919 roku. I właśnie 17 stycznia 1920 roku do Leszna wkroczyły pierwsze oddziały zwiadowcze polskiego wojska. Były entuzjastycznie witane przez polskich mieszkańców miasta.

Dziś mieszkańcy Leszna oddali hołd polskim żołnierzom. Obchody rocznicowe rozpoczęły się na rynku patriotyczną manifestacją z udziałem wojska i służb mundurowych.

W ramach rocznicy odbyła się także uroczysta sesja rady miasta, a samorząd Leszna zaprosił mieszkańców na patriotyczny piknik pod hasłem "Zasmakuj Wolności".

Dokładnie 17 stycznia 1920 roku, zgodnie z zapisami traktatu wersalskiego także Zbąszyń został ponownie włączone w terytorium Polski. Mieszkańcy i lokalne władze przypomniały dziś wydarzenia sprzed ponad wieku.

"Pamiętamy o naszych bohaterach" - mówił do zebranych na zbąszyńskim rynku burmistrz Tomasz Kurasiński.

Choć naszego miasta powstańcy mimo prób i zaciętych walk na terenie dworca kolejowego nigdy nie zdobyli, to właśnie ich poświęcenie i przelana krew ostatecznie dała nam szansę pozostania w ojczyźnie. Wśród mieszkańców naszej gminy ta świadomość nie tylko gości, ale jest trwale zakorzeniona

 - mówił Tomasz Kurawiński.

Obchody 103. rocznicy powrotu Zbąszynia do macierzy rozpoczęły się już w sobotę koncertem w miejscowej Filharmonii Folkloru Polskiego, a także wykładami historycznymi. Dziś mieszkańcy i zaproszeni goście złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą powrót miasta do ojczyzny.

"Jako Wielkopolanie jesteśmy dumni z tego powstania" - mówił marszałek Marek Woźniak.

Chcielibyśmy, żeby wszyscy Polacy je dostrzegali w swojej świadomości, ale oczywiście to jest praca na wiele lat. My ją podejmujemy z całą konsekwencją. Jednocześnie dostrzegamy to, że w każdym miejscu Wielkopolski, w tych lokalnych społecznościach po pierwsze nikogo nie trzeba o tym przekonywać, jak ważne to wydarzenie w historii, to jest to wydarzenie od wielu, wielu lat kultywowane z najwyższym szacunkiem

 - mówił Marek Woźniak.

W latach 1918-1919 powstańcy toczyli z Niemcami zacięte walki o Zbąszyń. Choć 5 stycznia 1919 roku polskim oddziałom udało się zająć miejscowy dworzec, to jednak przewaga liczebna Niemców spowodowała, że w końcu powstańcy zostali wypchnięci z miasta. Zbąszyń wrócił w granice Polski dopiero 17 stycznia 1920 roku.

Także Międzychód świętował kolejną rocznicę powrotu miasta do Macierzy. Dziś pod tamtejszym pomnikiem powstańców wielkopolskich mieszkańcy złożyli symboliczne wieńce.

Na pewnym etapie insurekcji, okolice Międzychodu były kluczowym miejscem na powstańczej mapie. "Szczególne znaczenie miała wieś Kamionna" - mówi Robert Jędrzejczak z Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie.

Planowano zorganizować bardzo duże uderzenie, idące przez Kamionnę, Pniewy, prosto na Poznań, mając na celu stłumienie powstania wielkopolskiego. Rozpoczęto bardzo silne przygotowanie artyleryjskie - nie patrzono na to, czy tam mieszkają cywile, tylko po prostu bombardowano tę miejscowość dość intensywnie. Stacjonujący w Kamionnie powstańcy zostali zmuszeni do odwrotu. Niemcy nie podjęli takiego trudu kontynuacji natarcia, tylko zaczęli zajmować się po prostu rabowaniem miejscowości. Powstańcy się zorganizowali i około południa rozpoczęło się kontruderzenie, które doprowadziło do tego, że Niemcy zostali wypchnięci

 - mówi Robert Jędrzejczak.

Niemcom nie udało się już odzyskać miejscowości. Postawa powstańców sprawiła, że 16 stycznia 1919 roku pochód wojsk niemieckich zatrzymał się pod Międzychodem, co pomogło w dalszym rozwoju powstania w innych częściach Wielkopolski.