Anna Jagiellonka. Jej spojrzenie zachwyca...

Żyła w latach 1523-1596, w czasie zmierzchu potężnej polskiej dynastii, w erze wielkiej Polski. Urodzona w Krakowie, była wszechstronnie wykształcona, znała języki obce, miała liczne umiejętności, np. haftowanie. Po wyjeździe Bony z kraju swoją siostrą zaopiekował się Zygmunt August. Po śmierci brata stała się jego spadkobierczynią i obowiązkową kandydatką na żonę dla znakomitości ubiegających się o polski tron. Nastały czasy monarchii elekcyjnej, z Anną nie ożenił się, wbrew wcześniejszym deklaracjom, przybysz z Francji, Henryk, za to zrobił to kolejny władca, Stefan Batory — ten jednak małżonek odsunął Annę od faktycznie sprawowanej władzy. Po jego śmierci Anna Jagiellonka zrezygnowała ze swoich praw do sprawowania rządów.

To tak w ogromnym skrócie, ale zostawmy historię i wróćmy do tego, od czego zacząłem. Zachwycające spojrzenie Anny Jagiellonki. Spojrzenie z monety, a wcześniej z obrazu, który był dla tej monety wzorem. Narodowy Bank Polski znów zaskoczył w jak najbardziej pozytywnym tego słowa znaczeniu. Nowa moneta, srebrna 50-złotówka, to piękno i prostota zarazem. Numizmat jest wspaniale zaprojektowany, jednak bez przepychu, charakterystycznego chociażby dla niektórych talarów. Z monetą wiążę się wręcz pewien ascetyzm, zwłaszcza po stronie herbowej.

Okazją do emisji jest 500. rocznica urodzin Anny Jagiellonki. Jej wizerunek jest wzorowany na miniaturze animowanego twórcy. Widzimy kobietę niewątpliwie piękną, o bystrym spojrzeniu, elegancką, ale i skromną. W jej oku jest dostojność i stanowczość. Widać wielkie doświadczenie kobiety, córki wielkiego króla i siostry... także króla. To rewers, a na awersie herb monarchini, pochodzący z wdowiego portretu Marcina Kobera. Obraz jest w Wilanowie.

Moneta ma królewską cenę - 900 zł, ale i niewielki nakład - 7000 sztuk.

Cieszy fakt, że to kolejna kobieta, która doczekała się własnej monety. Bo trzeba odnotować, że polskie numizmaty to głównie historia męska. Były epizody w PRL — oto w serii królewskiej na monecie znalazła się Jadwiga. W dwudziestoleciu międzywojennym mieliśmy wspaniałe srebrne złotówki z głową kobiety, jeden z piękniejszych wizerunków w historii. Na monetach i banknotach bywała żona Mieszka I. Hołd w podobny sposób oddawano Marii Curie-Skłodowskiej, Helenie Modrzejewskiej, czy — w ostatnich latach I — Ince...

Niemniej kobiet na polskich monetach zdecydowanie mogłoby być więcej. W końcu numizmatyka też jest kobietą. W tym kontekście 50-złotówka z Anną Jagiellonką to chyba krok w dobrym kierunku.