„Najbardziej niebieskie oko” - książka Toni Morrison

Zima zacisnęła nam obręcz chłodu wokół głów i roztopiła oczy. Sypałyśmy sobie pieprz do pończoch, smarowałyśmy twarz wazeliną, a w mroczne, lodowate poranki wpatrywałyśmy się w cztery suszone śliwki, oślizgłe grudki owsianki i pokryte kożuchem kakao.

Przeważnie jednak czekałyśmy na wiosnę i powrót ogrodów.

Gdy zima zastygła już w nienawistny węzeł, którego nie sposób było rozplątać, coś - czy raczej ktoś - w końcy go jednak rozwikłał. Ów ktoś podzielł go na srebrne nitki, któe nas oplotły, otoczyły siecią, obudziły w nas tęsknotę za tępym ćmieniem niegdysiejszej nudy. 

Mącicielką porządku pór roku okazała się nowo przybyła do naszej szkoły uczennica, Maureen Peal. Śniada dziewczynka, śliczna niczym z bajki, ciemnie włosy nosiła splecione w dwa linczowe sznury. Była bogata, przynajmniej wedle naszych standardów, bogata jak najbogatsze białe dziewczynki, wychowana w miłości i wygodzie. 

Fragment książki „Najbardziej niebieskie oko”, Toni Morrison

Moim dzisiejszym literackim poleceniem jest książka autorstwa Toni Morrison, pierwszej czarnoskórej kobiety nagrodzonej Noblem w dziedzinie literatury. „Najbardziej niebieskie oko” to jej debiutancka powieść, po którą polscy czytelnicy mogą sięgnąć w nowym wydaniu i tłumaczeniu.

Niebieskie oczy - w przekonaniu jedenastoletniej Pecoli, to one są kluczem do szczęścia. Niebieskie oczy, które pasują do mlecznej cery i blond włosów. Oczy Pecoli są ciemne jak jej skóra.

To z jej perspektywy oraz innych dziewczynek obserwujemy nieprzyjazny świat, w którym dorastają. W ich spojrzeniu brak sentymentalizmu i cukierkowej radości, której moglibyśmy spodziewać się po dziecięcych narratorach. Wprowadzają nas w bezlitosną rzeczywistość, porządkowaną rasizmem i krzywdzącymi społecznymi normi, w której na szczęście i uwagę zasługuje tylko to, co uważa się za „ładne”. Tym światem rządzi przemoc, zataczająca wciąż kolejne błędne koła i zmieniająca ofiary w oprawców.

To powieść napisana z empatią i wiarą w moc zapisywanych słów, plastycznie oddająca nawet mroczną rzeczywistość.

Książka „Najbardziej niebieskie oko” Toni Morrison ukazała się nakładem Wydawnictwa Poznańskiego w nowym, bardzo udanym tłumaczeniu Kai Gucio.