„Psi park” - książka Sofi Oksanen

Przyłapywałam się na rozmyślaniach, jak by się wszystko potoczyło, gdybyśmy były w stanie pozostać w domu, który załatwił nam ojciec, i gdybym nigdy nie uciekła do Paryża. Czy byłabym równie szczęśliwa jak wtedy w Kijowie, kiedy w końcu przejęłam stery nad własnym życiem? A może z oddaniem stworzyłabym rodzinny biznes? A gdybym przejęła interesy po ojcu, czy śpiewałabym w Śnieżnem w swoim samochodzie razem z Wopli Widoplasowa – czy raczej ryczałabym coś innego? Czy zakochałabym się w miejscowym, wyszła za niego za mąż, a potem prowadzała dzieci na rodzinne groby z wielkanocnym chlebem w koszyczku? I czy to wszystko zawaliłoby się potem przez wojnę; czy na stół w mojej kuchni runęłyby zwęglone szczątki czyjegoś ciała, czy mój syn zbierałby dla zabawy łuski i odłamki pocisków; czy mój mąż albo ojciec dogadywaliby się z separatystami w sprawie kopalni, kopanek i transportu węgla, czy matka by się sprzeciwiała – a ojciec przystosował? Może czułby się dobrze wśród nowych rządzących. Może by się wzbogacił. A może dostałby kulę w głowę i tak czy inaczej musiałybyśmy uciekać do ciotki do Mikołajowa albo z innymi uchodźcami do Dniepru lub Zaporoża, i zamieszkać w kontenerze, a ja modliłabym się co wieczór, żeby nowi lokatorzy domu po babci zarobili kulkę w łeb, weszli na minę albo zostali rozszarpani przez stado wielkich psów; upajałabym się myślą o tym, jak bardzo głodne będą opuszczone przez uchodźców psy – całkowicie zdziczałe, jeszcze dziksze niż te z Czarnobyla.

Fragment książki „Psi park”, Sofi Oksanen.

Moją dzisiejszą literacką rekomendacją jest książka „Psi Park”. To najnowsza powieść pisarki o fińsko-estońskich korzeniach Sofi Oksanen, nagrodzoną za twórczość powieściową i teatralną, koncentrującą się na treściach feministycznych i równościowych. 

Historia z „Psiego Parku” nie jest opowieścią o świecie odległym i nierealnym, a o Europie bliskiej i w czasie i w przestrzeni. O naszym tu i teraz sprzed chwili, o dzielących nas wciąż nierównościach społecznych, o uprzywilejowaniu, przemocy i rozpaczy. 

Bohaterką jest Olenka, Ukrainka, która w Finlandii próbuje ukryć się przed przeszłością i zawalczyć o nową przyszłość. Narracja toczy się w rytmie przyspieszonego ze strachu oddechu, rozpaczliwego poszukiwania ratunku z beznadziejnych sytuacji i przeczucia graniczącego z pewnością, że zaraz, już za moment, cały prywatny świat bohaterki może, a właściwie musi rozsypać się jak domek z kart. 

To emocjonalna powieść, napisana z sensacyjnym zacięciem. Niepokój w niej zawarty, połączony z poczuciem braku nadziei i perspektywy zmiany bywa przytłaczający, tak, jak i bezlitosność prawdy o współczesnym świecie, którą ukazuje. 

Książka Sofi Oksanen „Psi Park” ukazała się nakładem Wydawnictwa Znak Literanova w przekładzie Katarzyny Aniszewskiej.