Polska pozwana do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Dokładnie trzy lata temu z centrum Trzcianki zniknęło mauzoleum żołnierzy radzieckich. Na teren placu Pocztowego wjechał ciężki sprzęt, który rozpoczął przygotowania do przebudowy centrum miasta.

Zniszczenie radzieckiego monumentu od początku budziło wiele kontrowersji. Obiekt miał status cmentarza wojennego i zgodnie z radziecką dokumentacją miało być tam pochowanych 56 czerwonoarmistów. Zlecone kilka lat temu badania geofizyczne i odwierty wskazywały jednak, że żołnierzy już tam nie ma. Świadczyły o tym też dokumenty Polskiego Czerwonego Krzyża.

Inaczej sprawę widzą rosyjscy historycy i rodziny poległych. Jak mówi Jerzy Tyc ze stowarzyszenia KURSK, które reprezentuje rodziny radzieckich żołnierzy: "przeprowadzone w Trzciance badania były farsą, dowodzić tego mają archiwalne dokumenty Prezydium Rady Narodowej w Trzciance".

„Nie ma żadnych dowodów na to, że tam tych ludzi nie ma. A my mamy niezbite dowody, oryginalne dokumenty, że Ci żołnierze zostali tam pochowani i nie zostali ekshumowani. Trybunał Praw Człowieka, jak sama nazwa mówi, musi zapewnić prawa rodzinom tych żołnierzy. Oni muszą mieć wiedzę co z tymi żołnierzami się dzieje. Niech sprawdzą, gdzie oni są pochowani, niech wskażą, gdzie te rodziny mają składać znicze czy wiązanki. Gdzie mają ich czcić. Tak jak jest to opisane w polsko–rosyjskich porozumieniach z 1992 i 1994 roku”.

Jerzy Tyc wskazuje, że od 2017 roku domagał się przeprowadzenia na terenie placu Pocztowego - jak określił - „prawdziwych” badań czyli przekopania na odpowiedniej głębokości całego terenu. Po kilku latach bezskutecznej walki w prokuraturze i polskich sądach, stowarzyszenie postanowiło pozwać Polskę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Tyc zaznacza, że wygrana w Trybunale otworzy drogę do ukarania winnych rzekomych zaniedbań.