Josef Pieper „Szczęście i kontemplacja”

W oparciu o pisma Akwinaty z matematyczną precyzją wykazuje, że człowiek doświadcza metafizycznego głodu, którego nie zaspokoi dostatek, władza, sława ani chaotyczne karmienie wzroku grą świateł i obrazów. Nasyci nas dopiero kontemplacja – wpatrywanie się, które jest poznawaniem i miłowaniem, fundamentalną zgodą na świat i głębokim uszczęśliwieniem. A dla wierzącego – przedsmakiem nieba.

– Kontemplacja jest miłującym poznawaniem. Jest wpatrywaniem się w Umiłowanego – pisze Josef Pieper w książce „Szczęście i kontemplacja” (tytuł oryginalny: „Glück und Kontemplation”). I dodaje: Kontemplacja jednak, również ziemska, ponieważ jest bezpośrednią wewnętrzną obecnością Boga, może człowieka zaspokoić bardziej niż cokolwiek innego; w ten sposób otrzymujemy największe szczęście, jakie ta cielesno-historyczna egzystencja może w sobie zawierać i znosić.

W tym niewielkim eseju, który po raz pierwszy ukazał się w 1957 roku, prof. Josef Pieper – jeden z najważniejszych filozofów chrześcijańskich XX wieku, prawnik i socjolog – opierając się na starożytnych filozofach oraz pismach m.in. św. Tomasza z Akwinu i św. Augustyna, konsekwentnie prowadzi czytelnika do konkluzji, że największe szczęście można odnaleźć w trwaniu w Bożej obecności. Dzięki niemu człowiek dostrzega światło, którego jasność jednocześnie go uszczęśliwia i oślepia. Doświadcza własnych granic, ale zarazem dotyka nieskończoności.

Pieper podkreśla, że kontemplacja nie jest zarezerwowania jedynie dla filozofów i innych uczonych. Udowadnia, że jest ona lekarstwem dla każdego zubożałego duchowo, uwikłanego w pośpiech i różnego rodzaju lęki. Kontemplacja porządkuje wartości, podkreśla rolę człowieka jako absolutnie wyjątkowej, cennej istoty, przywraca działaniom właściwą rangę.

W książce szczególną uwagę zwraca kilka błyskotliwych myśli prof. Josefa Piepera. Oto niektóre z nich: Bóg i szczęśliwość to jedno i to samo; Szczęśliwość i radość to dwie różne rzeczy; Skończony duch jest ze swojej istoty nienasycony – chyba, że jego udziałem stanie się sam Bóg; Szczęśliwość oznacza: zdobyć „dobro w całości”; W pełni szczęśliwy jest ten, kto widzi; Dwa sposoby ziszczania się miłości: tęsknota i radość.

Książka „Szczęście i kontemplacja” przynosi wytchnienie, pozwala spojrzeć na życie z zupełnie innej perspektywy.

Josef Pieper (1904–1997) – niemiecki filozof katolicki. Studiował filozofię, prawo oraz socjologię na uniwersytecie w Berlinie i w Münster, gdzie jako profesor zwyczajny antropologii filozoficznej prowadził wykłady do 1996 roku. Zaliczany jest do czołowych autorów fali odrodzenia filozofii neotomistycznej. „Odpoczynek i kult” (1948; Wydawnictwo W drodze 2023) należy do najwcześniejszych, a zarazem najbardziej poczytnych dzieł tego autora.