Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Uroczystości w Poznaniu

O 11:30 uczestnicy przejdą przed pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej przy al. Niepodległości. Delegacje złożą kwiaty, będzie też modlitwa za poległych i apel pamięci.

1 marca po raz 14. obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Jest to święto państwowe, które służy uczczeniu żołnierzy antykomunistycznego podziemia. Upamiętnia tych, którzy walczyli zbrojnie przeciwko komunistycznej dyktaturze po zakończeniu II wojny światowej, zarówno żołnierzy, jak i wspierające ich osoby cywilne. Tysiące zwykłych ludzi pomagały tzw. drugiej konspiracji, często ponosząc najwyższą cenę.

Żołnierze wyklęci, nazywani też "niezłomnymi", w latach 1944-1963 walczyli o prawo do samostanowienia polskiego społeczeństwa, stawiając zbrojny opór sowieckiej okupacji i narzuconej przez Moskwę władzy. Była to najliczniejsza antykomunistyczna konspiracja zbrojna w skali europejskiej, obejmująca teren całej Polski, w tym także utracone na rzecz Związku Sowieckiego, Kresy Wschodnie II Rzeczpospolitej.

Obchodzony od 2011 roku Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, upamiętnia stracenie przez bezpiekę, 1 marca 1951 roku, siedmiu przywódców IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość na czele z podpułkownikiem Łukaszem Cieplińskim, pseudonim "Pług". Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji, kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.

Żołnierze wyklęci wywodzili się z różnych organizacji, jak: Armia Krajowa, Narodowe Siły Zbrojne, Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość czy Bataliony Chłopskie. Rządzący komuniści nazywali ich "bandytami", "sprzedawczykami", "zaplutymi karłami reakcji" czy "zdrajcami". Żołnierzy tych skazywano na śmierć, wieloletnie więzienie albo pobyt w obozie. Niektórych sądzono w procesach pokazowych, jak rotmistrza Witolda Pileckiego czy księdza Władysława Gurgacza.

Do 1956 roku zapadło ponad 8 tysięcy wyroków śmierci. Straconych chowano często w nieoznaczonych dołach. Zakłamywano ich historię, wypaczano cel, o który walczyli, starano się ich wymazać ze społecznej pamięci.