Petycja i pismo do szefowej MEN ws. planów ograniczenia podstawy programowej

Jako Wielkopolanie oraz osoby troszczące się o nasze wspólne dziedzictwo narodowe, z głębokim niepokojem śledzimy propozycje zmian w podstawie programowej, które prowadzą do usuwania i marginalizowania historii Powstania Wielkopolskiego. Jest to dla nas sprawa o fundamentalnym znaczeniu dla kształtowania świadomości historycznej młodych pokoleń

– podkreślono w piśmie skierowanym w środę do minister edukacji Barbary Nowackiej przez Instytut Poznański.

Podkreślono, że petycję w tej kwestii, zainicjowanej przez Instytut Poznański, poparło ponad 6 tys. osób; podpisy pod apelem złożyli nie tylko Wielkopolanie, ale także osoby z innych części kraju.

Instytut Poznański podkreślił w piśmie do szefowej MEN, że "Powstanie Wielkopolskie, obchodzone od 2021 r. jako święto narodowe, zasługuje na godne miejsce w podstawie programowej szkół".

Niepokoi nas fakt, że propozycje zmian w podstawie programowej prowadzą do zanikania Powstania Wielkopolskiego z bardzo wielu punktów nowej wersji podstawy. W przypadku szkół podstawowych, marginalizujące zmiany sięgają nawet 100 proc., podobnie jak w branżowych szkołach I stopnia. Nawet w poziomie podstawowym dla liceów i techników Powstanie Wielkopolskie jest zmarginalizowane, ograniczając się jedynie do wzmianki przy procesie kształtowania granicy polsko-niemieckiej po I wojnie światowej. Pozostawienie tego tematu jedynie na poziomie rozszerzonym wydaje się zdecydowanie niewystarczające w porównaniu z jego znaczeniem

- napisano.

Wskazano również, że proponowane zmiany stanowią wymazanie lat skutecznych starań podejmowanych przez różne środowiska w Wielkopolsce. Jak przypomniano, "szereg osób i podmiotów działało, aby Powstanie Wielkopolskie miało swoje zasłużone miejsce w przestrzeni publicznej, zarówno na poziomie lokalnym, jak i ogólnopolskim – adekwatnie do jego historii i znaczenia".

Podobne podejście podziela nie tylko kilka tysięcy obywateli, ale także władze na różnych szczeblach oraz niemalże każde stronnictwo polityczne. Wszyscy, ponad podziałami, sprzeciwiają się próbie usuwania i marginalizowania historii Powstania Wielkopolskiego w podstawie programowej. Apelujemy do Pani Minister o uwzględnienie naszych obaw i sprzeciwu wobec proponowanych zmian. Wspólnie powinniśmy dbać o nasze narodowe dziedzictwo i zapewnić, że Powstanie Wielkopolskie będzie miało godne miejsce w edukacji naszych dzieci i młodzieży

– podkreślono w piśmie podpisanym przez Kevina Nowackiego, prezesa Instytutu Poznańskiego.

Do poniedziałku 19 lutego Ministerstwo Edukacji Narodowej prowadziło prekonsultacje zmian w podstawie programowej kształcenia ogólnego, które mają obowiązywać od nowego roku szkolnego. Po analizie przesłanych uwag mają być przygotowane projekty rozporządzeń ministra edukacji w sprawie podstawy programowej. Resort przewiduje, że w kwietniu projekty trafią do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, a w czerwcu zostaną podpisane przez ministra edukacji.

Według obecnej propozycji zmian w programie historii przekazywanej w liceach ogólnokształcących i technikach z treści nauczania w zakresie podstawowym wypadłby punkt dotyczący genezy powstania wielkopolskiego 1918–1919 oraz jego znaczenia dla odrodzenia się państwa polskiego i obrony jego niepodległości w 1920 roku. Nadal omawiany byłby proces kształtowania się polskiej granicy z Niemcami, z uwzględnieniem powstania wielkopolskiego, powstań śląskich i plebiscytów.

Z zakresu rozszerzonego wypadłby z kolei punkt dotyczący sposobów upamiętnienia heroizmu Polaków na przykładzie m.in. Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918–1919. W zakresie rozszerzonym pozostałyby treści związane z fenomenem powstania wielkopolskiego 1918–1919 i jego znaczeniem dla przebiegu walk o granice i niepodległość Polski.

Już wcześniej pisma do szefowej MEN ws. pozostawienia w podstawie programowej szerokiej wiedzy o powstaniu wielkopolskim przesłali m.in. marszałek województwa wielkopolskiego oraz, wspólnie, podmioty, których inicjatywą było ustanowienie 27 grudnia Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 16 lutego 1919 r. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w wyniku którego do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska. Od 2021 roku rocznica wybuchu powstania jest także świętem państwowym - Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.