Film opowiada historię ostatniego dnia życia chłopa, który przygotowuje się na śmierć. Kolski nakręcił swoje wybitne dzieło jeszcze w czasach studenckich, czyniąc tematem śmierć, zdawać by się mogło tak odległą dla młodych ludzi. Umieranie i śmierć to motywy pojawiające się w sztuce niemal od jej początków.
Jakie refleksie na ich temat pojawiają się w pracach młodego pokolenia polskich artystów? Czy w czasach zagłady klimatycznej, kryzysów ekonomicznych i konfliktów geopolitycznych możemy sobie jeszcze pozwolić na marzenie o cichej, prywatnej śmierci? To pytania, które postawiły sobie autorki koncepcji „Umieranka” – kuratorki: Gabi Skrzypczak i Ida Dziublewska.
Projekt wystawy oparty jest na zebraniu i wyłonieniu wyobrażeń artystów młodego pokolenia dotyczących śmierci. Co fascynuje artystów w tematyce przemijania i zgonu. W jaki sposób oswajają bądź przepracowują doświadczenia, lęki i fascynacje wynikające z fenomenu kresu życia. Zaproszeni do wystawy artyści prezentują szeroki przekrój praktyk obcowania ze śmiercią. Artyści korzystając z różnorodnych mediów (malarstwo, rzeźba, tkanina artystyczna, instalacja etc.), tworzą autonomiczne reprezentacje etapów przemijania. Śmierć przedstawiana jest literalnie, metaforycznie. Problematyzowane są wątki postcyfrowego mierzenia się ze śmiercią, motywy nieśmiertelności, wizualność obrzędów i przedmiotów towarzyszących rytuałom pogrzebowym.
Do wystawy zostało zaproszonych ośmioro artystów: Paweł Baśnik, Maciej Cholewa, Ewa Gola, Wiktoria Kucharczak, Katarzyna Olma, Zuza Piekoszewska, Maryna Sakowska, Mateusz Sarzyński.
BIOGRAMY ARTYSTÓW
Paweł Baśnik (ur. 1992). Artysta wizualny, malarz. Pracownik wydziału Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, gdzie w 2022 roku obronił pracę doktorską. Jego prace nawiązują do tematyki mortualnej, motywów historycznych i psychologicznych. W swoich najnowszych pracach porusza tematykę związaną z posthumanistycznymi koncepcjami oraz ich mitologicznymi i religijnymi korzeniami, stawiając pytania o genezę i granice cywilizacyjnego postępu. Współzałożyciel kolektywu malarskiego Bezimienny oraz grupy artystycznej Kościół Nihilistów. Mieszka i tworzy we Wrocławiu.
Maciej Cholewa (ur. 1991 w Siemianowicach Śląskich). Artysta sztuk wizualnych. Autor obiektów, instalacji, rysunków i fotografii. Skupia się na tematach związanych z peryferiami, tożsamością lokalną oraz estetyką wernakularną. Bazuje na własnych mikronarracjach oraz przetworzeniu zasłyszanych historii oraz kontekstów. Mieszka w Radzionkowie, małym mieście, które traktuje jako ważne źródło odniesień i inspiracji. Twórca projektu Pozdrowienia z małego miasta. Jego prace były prezentowane m.in w: CSW Kronika, TRAFOstacja sztuki w Szczecinie, Galerii Bielskiej BWA, Galerii EL, Gdańskiej Galerii Miejskiej, Galerii Widna, MOCAK, Galerii BWA Katowice, Galerii Labirynt, Galerii Sztuki im. Jana Tarasina, Galerii Szara Kamienica, Galerii Szara, Galerii Sztuki Wozownia, Galerii Piktogram.
Ewa Gola (ur. 1997 w Szczecinie). Ukończyła studia licencjackie (2020) i magisterskie (2023) z malarstwa na Akademii Sztuki w Szczecinie z wyróżnieniem. Poza malarstwem zajmuje się także rysunkiem, ilustracją komputerową i rzeźbą. W swojej twórczości porusza problemy pokoleń Y, Z i Alfa. Wizualizuje swoje lęki czytelnym dla odbiorców malarskim językiem. Często sięga po zróżnicowane środki malarskiej ekspresji w połączeniu z figuracją, która współgra z onirycznym stylem malarskim artystki. Używa w swoich obrazach symboliki klasycznej, ale także postinternetowej. Można dostrzec w jej twórczości silny wpływ biomorfizmu na postawę otaczającego nas świata.
Wiktoria Kucharczak (ur. 1997). Artystka wizualna, edukatorka, bokserka. Ślizga się po prawdzie – badaczka przyszłości. Stypendystka.
Zuza Piekoszewska-Smith (ur. 1996). Reprezentowana przez galerię Łęctwo. Mieszka i pracuje w Poznaniu. Zuza ma niezwykły dar wyczuwania rzeczy, które nie są żywe. Formy pozornie zamrożone wciąż wydają się tętnić pewną mikroaktywnością, którą można odczuć tym wyraźniej, im więcej czasu poświęcimy na ich dokładne przyjrzenie się. Wydaje mi się, że to nic takiego. Prace Zuzy przywołują jednak wspomnienia i echa podstawowych minionych energii, wywołując to najdziwniejsze uczucie, gdy można uświadomić sobie swoją obecność. Aby zobaczyć ten specyficzny rodzaj emocji w rzeczach, potrzebujesz dystansu. Przedmioty muszą utracić swoją pierwotną funkcję i znaczenie, jakie nadajemy im w codziennym doświadczeniu. Funkcjonują wówczas na granicy dwóch światów – racjonalności i bezużyteczności, życia i odbierania życia. Praktyka Zuzy Przywołuje przede wszystkim poczucie przemijania, które nigdy nie kończy się śmiercią.
Katarzyna Olma (ur. 1992 w Bielsku-Białej). Absolwentka wydziału malarstwa na Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki. Poza malarstwem zajmuje się tkaniną artystyczną, rzeźbą i tworzy instalacje scenograficzne.
Maryna Sakowska (ur. 1992). Pracuje z malarstwem, rysunkiem, obiektem i instalacją. Ukończyła kierunek multimedia na Akademii Sztuki w Szczecinie (2019) oraz malarstwo na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu (2017). W latach 2020-21 pracowała jako asystentka w Pracowni Rzeźby Daniela Rycharskiego na Akademii Sztuki w Szczecinie. Malowanie jest dla niej próbą zrozumienia własnych doświadczeń i stanów emocjonalnych, a także laboratorium, w którym bada różne zjawiska kulturowe i społeczne m.in. z zakresu krytyki feministycznej i teorii queer, polityki cielesności oraz produkcji narracji historycznych. Finalistka konkursu Gepperta (2020), potrójna finalistką konkursu Artystyczna Podróż Hestii (2017, 2018, 2019). Brała udział w 18. i 19. Przeglądzie Sztuki Survival. Wystawiana w takich miejscach jak między innymi: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2017, 2018, 2019), Fundacja Stefana Gierowskiego (2021), lokal_30 (2023, 2019), Serce Człowieka (2022), Galeria Arsenał w Białymstoku (2024), MOS w Gorzowie (2024), Trafostacja Sztuki w Szczecinie (2021, 2019), BWA Katowice (2022), Rondo Sztuki w Katowicach (2021), Galeria Arsenał w Poznaniu (2020, 2016), Galeria Biała w Lublinie (2019), Galeria Szara w Katowicach (2018) oraz zagranicą: w Prám Studios w Pradze (solowa wystawa, 2022), w Garage Gallery w Pradze (2021), The Hotdock Gallery w Bratysławie (2018), Kunstquartier Bethanien w Berlinie (2014).
Mateusz Sarzyński (ur. 1990 w Biłgoraju). Mieszka i pracuje w Krakowie. Edukacja: architektura Politechnika Krakowska, wydział grafiki ASP Kraków. Zajmuje się malarstwem, tatuażem oraz projektowaniem. Czerpie inspiracje z życia codziennego i kultury internetowej.
Projekt wystawy pt. „Umieranko” został nagrodzony w 7. edycji Konkursu dla kuratorów Galerii Sztuki im. Jana Tarasina i otrzymał tym samym rekomendację do realizacji.