M. Maląg: Rozszerzamy naszą koalicję na rzecz rodzin

"Trzeba zadać sobie pytanie, co stoi im na przeszkodzie" – tłumaczy minister Marlena Maląg.

Polityka mieszkaniowa, dlatego zaproponowany już w „Polskim Ładzie” konkretny instrument, czyli mieszkania z zagwarantowanym przez państwo wkładem własnym z elementem pronatalistycznym, jeżeli będzie się rodziło drugie i kolejne dziecko, ten wkład będzie mógł być umarzany. Domki 70-metrowe bez dodatkowych pozwoleń. Pracujemy też nad bonem mieszkaniowym

- wylicza minister. 

Marlena Maląg nie zdradza szczegółów na temat bonu mieszkaniowego, ale zapewnia, że prace koncepcyjne w tym zakresie są już daleko posunięte.

Drugim istotnym elementem strategii jest stabilizacja zatrudnienia. Już po 15 miesiącach pracownicy mieliby przechodzić na umowy o pracę na czas nieokreślony. Minister proponuje też wydłużenie ochrony dla matek o rok po okresie rodzicielskim oraz objęcie nią także ojców.

Projekt strategii oparty jest na badaniach, według których 98 procent młodych Polaków chce mieć dziecko, a 30 procent myśli o dwóch lub trzech. Przyrost naturalny w Polsce wzrósłby do 1,8 procent w 2040 roku. Przed pandemią wahał się wokół zera procent. Projekt strategii czekają teraz trzy miesiące konsultacji społecznych.

Poniżej cała rozmowa w Wielkopolskim Popołudniu:

Roman Wawrzyniak: Projekt ujrzał światło dzienne, ale żeby mógł być konsultowany, co państwo zapowiedzieliście, trzeba go poznać. Jakie są najważniejsze założenia strategii?

Marlena Maląg: Przede wszystkim wyzwaniem demograficznym dla naszego kraju, aby wyjść z tej pułapki demograficznej, w której jesteśmy, jest stworzenie stabilnej, systemowej polityki państwa w zakresie wspierania rodzin. Tę politykę już rozpoczęliśmy poprzez wdrażanie programów, które dotychczas realizowaliśmy, jak 500 plus, Dobry Start, rozszerzanie programu Maluch Plus, ale co jest przede wszystkim rodzinom potrzebne? Potrzebne jest likwidowanie barier związanych z dzietnością i potrzebna jest wspólna, konsekwentna, stabilna polityka państwa połączona z politykami samorządów. To są najważniejsze elementy strategii demograficznej, będziemy konsultowali ją przez trzy miesiące i część tych elementów, które proponowane są w strategii demograficznej, już jest zawarta jako konkretne instrumenty w „Polskim Ładzie”. Co jest najważniejsze? Najważniejsze jest to, że to, co zaproponowane jest w projekcie strategii demograficznej, powstało w oparciu o wyniki badań, które wskazują, że młodzi ludzie, co jest bardzo budujące, 98 procent z nich chce mieć dzieci.

To jest dobra wiadomość.

Bardzo dobra wiadomość. Dwoje, troje dzieci chce mieć ponad 30 procent młodych Polaków. Teraz trzeba zadać sobie pytanie - co stoi im na przeszkodzie? Właśnie te bariery chcemy niwelować. Badania pokazały nam, że są to: polityka mieszkaniowa, a więc stąd już w „Polskim Ładzie” proponowany konkretny instrument, czyli mieszkania z zagwarantowanym przez państwo wkładem własnym z elementem pronatalistycznym, jeżeli będzie się rodziło drugie i kolejne dziecko, ten wkład będzie mógł być umarzany. Domki 70-metrowe bez dodatkowych pozwoleń oraz praca nad bonem mieszkaniowym. Tutaj szczegółów nie możemy powiedzieć, gdyż prace koncepcyjne są daleko posunięte, ale jeszcze za wcześnie na komunikaty, ale to będzie bardzo ważny element wspierający rodziny.

To będzie bon mieszkaniowy?

Tak. I bardzo ważna rzecz, która wyszła w wyniku badań, to przede wszystkim stabilizacja zatrudnienia. Umowy o pracę. Ta strategia będzie dopiero przedstawiona Radzie Dialogu Społecznego, będą konsultacje z pracodawcami, ze stroną społeczną, aby przede wszystkim zaproponować to, żeby umowy o pracę w ciągu 15 miesięcy od zatrudnienia osoby, czyli byłaby to druga umowa, stawałaby się już umową na czas nieokreślony. Przede wszystkim gwarancja pracy dla rodziców, jeżeli kobieta jest w ciąży, wiemy, że już jest pod ochroną, ale chcemy wydłużyć ten okres o rok po okresie rodzicielskim, ale także objąć ochroną ojców, żeby ta stabilizacja miejsca pracy była. Bardzo ważne jest to, co jest połączone z „Polskim Ładem”, to 30-tysięczna kwota wolna od podatku, co spowoduje, że większość tych młodych ludzi, którzy wchodzą na ścieżkę swej kariery zawodowej, będzie miała wyższe uposażenia. A więc te elementy strategii demograficznej, które zaprezentujemy Polakom i chcemy z nimi konsultować, przede wszystkim mają ten najważniejszy cel: wyjście z pułapki demograficznej i stworzenie dobrego klimatu wokół rodziny, dlatego tak jak mówiłam, rozszerzamy naszą koalicję na rzecz rodzin. Zapraszamy do tej koalicji i już realizujemy ją z samorządami. Pokazywaliśmy poprzez konkurs „Pro Familia” te samorządy, które już się wyróżniają, prowadzą dobrze politykę prorodzinną, a także organizacje pozarządowe, które tworzą ten dobry klimat wokół rodziny. My organizujemy po raz drugi konkurs „Po pierwsze rodzina”, dedykowany dla organizacji pozarządowych, które prowadzą wiele ciekawych projektów.

Nie wiem, czy te projekty, o których pani mówi, nie są w ogóle kluczowe, żeby na samym początku była moda na rodzinę.

Dokładnie tak. Tak jak pan redaktor powiedział. Zmiana tej mentalności, tworzenie dobrego klimatu, pokazywanie wartości małżeństwa, jak ważna jest ta trwałość małżeństwa dla zdrowia i życia rodziny. I przede wszystkim wytwarzanie tego modelu, że możemy dobrze żyć i realizować swoje zawodowe, jeżeli mamy szczęśliwą rodzinę. A więc naszym celem dalekosiężnym, bo politykę tę staramy się już od 2015 roku wdrażać, systematycznie i skutecznie realizować, to jest tworzenie Polski szczęśliwych rodzin, bo właśnie w rodzinie rozpoczyna się wszystko: życie, szczęście. To jest ten cel, który przyświeca naszej strategii demograficznej.

Czy istnieją dane, które wskazują, że zmiana tej mentalności, czyli to, co może być najdłuższe i najtrudniejsze, doprowadzi do realizacji pozostałych celów tej strategii, czyli zastępowalność pokoleniową?

Dokładnie tak zakładamy. Jeżeli uda się zrealizować mechanizmy, które chcemy wdrożyć, to w roku 2040, w tym wariancie średnim, wskaźnik dzietności w Polsce byłby 1,8 proc.. Przypomnę, że ten wskaźnik dzietności, dzięki świadczeniu rodzina 500 plus wzrósł, mimo tego, że oponenci mówią, że pięćsetka nie zadziałała. Ona zadziałała, tylko musimy sobie powiedzieć, tylko, że kobiet w wieku rozrodczym jest mniej, a więc tych dzieci by się rodziło jeszcze mniej, gdyby nie to wsparcie z programu 500 plus. Ten cel pronatalistyczny jest najważniejszy. Jeśli byśmy tych działań nie podjęli, to jak widzimy w prognozach ONZ, Polska do 2100 roku mogłaby się tak naprawdę zmniejszyć o połowę, a do tego nie możemy dopuścić.

Przeczytałem, że to jest projekt strategii, czyli on będzie poddawany jeszcze konsultacjom?

Dokładnie tak. Trzy miesiące konsultacji społecznych trwających do końca września. Ze stroną pracodawcą, społeczną, różnym środowiskami, bardzo szerokie konsultacje z Polakami, następnie Rada Ministrów będzie ten program przyjmowała i on będzie wdrażany. Natomiast pewne elementy, bo tak naprawdę strategia demograficzna jest związana z „Polskim Ładem”, i w nim zostały już zaplanowane konkretne instrumenty, takie jak mieszkanie z zagwarantowanym wkładem własnym czy rodzicielski kapitał opiekuńczy, zupełnie nowe świadczenie dla rodziców, których drugie dziecko ukończy 12 miesiąc życia do 36 miesiąca – 12 tysięcy dowolnie rozdysponowane, czyli albo w okresach na 24 miesiące albo 12, to już się będzie działo.

Jak to zacznie być realizowane, to zacznie też przekonywać.

To już będzie się działo od 1 stycznia 2022 roku. A kolejne działania będą krokami wdrażane.