Jutro w Poznaniu zostanie zawiązany Klub Instytutu Jana Olszewskiego

"Polska, podobnie jak szereg innych państwa, stała na rozdrożu - mogła wyraźnie iść na zachód (do ówczesnej EWG, dzisiejszej UE i Paktu Północnoatlantyckiego)" - mówił Girzyński.

Wszystkie te państwa, które powstały na gruzach ZSRR, ale także, które odzyskały suwerenność, jak Polska, Czechosłowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, otrzymały ofertę ze stronę zachodu, ona została sformułowana, o czym dziś nie pamiętamy, w Polsce - w marcu 1992 roku przyjechał do Polski Manfred Werner, ówczesny sekretarz generalny NATO, który na skutek rozmów z premierem Janem Olszewskim, z ówczesnym ministrem obrony narodowej, Janem Parysem powiedział znamienne słowa - że drzwi NATO dla Polski i dla innych państw regionu są otwarte

 - mówił dr hab. Zbigniew Girzyński.

Klub Instytutu Jana Olszewskiego zostanie powołany jutro o godzinie 17:00 w Wyższej Szkole Handlu i Usług przy ulicy 28 Czerwca w Poznaniu. Przyjść może każdy.

Poniżej pełny zapis rozmowy:

Roman Wawrzyniak: Rząd Jana Olszewskiego powołany dwa tygodnie po formalnym rozpadzie Związku Radzieckiego, był rządem przełomu. W styczniu 1992 roku mówiło się już o rozpadzie całego bloku wschodniego, ale premier jako pierwszy wyraźnie stwierdził, żę chcemy iść do NATO. Czy to jest zasadnicza myśl geostrategiczna rządu Jana Olszewskiego, która determinowała wszystkie inne działania?

Zbigniew Girzyński: Tak, to prawda. To, co wyróżnia Jana Olszewskiego i jego rząd to wyraźny sygnał, który dał Jan Olszewski w swoim expose, które przypadało na absolutnie wyjątkowy moment w historii, tuż po rozpadzie Związku Radzieckiego i tuż po tym, jak przestał funkcjonować Układ Warszawski. Polska, podobnie jak szereg innych państwa, stała na rozdrożu - mogła wyraźnie iść na zachód (do ówczesnej EWG, dzisiejszej UE i Paktu Północnoatlantyckiego). Wszystkie te państwa, które powstały na gruzach ZSRR, ale także, które odzyskały suwerenność, jak Polska, otrzymały ofertę ze stronę zachodu, ona została sformułowana - w marcu 1992 roku przyjechał do Polski Manfred Werner, ówczesny sekretarz generalny NATO, który na skutek rozmów z premierem Janem Olszewskim, z ówczesnym ministrem obrony narodowej, Janem Parysem powiedział znamienne słowa - że drzwi NATO dla Polski i dla innych państw regionu są otwarte.

Warto przypomnieć, że Jan Parys był chyba pierwszym ministrem obrony narodowej, który był cywilem.

W ogóle w historii Polski. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku zawsze na czele ministerstwa spraw wojskowych, w czasie II wojny światowej przemianowane na ministerstwo obrony narodowej, stał wysokiej rangi generał, niekiedy marszałek. To zostało utrzymane w czasie PRL, zawsze to byli wojskowi. Jeszcze w czasie rządu Tadeusza Mazowieckiego tę funkcję sprawował generał Florian Siwicki, jeden z najbliższych współpracowników Wojciecha Jaruzelskiego, potem admirał Piotr Kołodziejski, którego polecił Lech Wałęsa, poseł z ramienia PZPR, admirał. Dopiero rząd Jana Olszewskiego dokona w tym zakresie zwrotu istotnego, bo zbliżyło to Polskę do standardów zachodnich, gdzie na czele ministerstwa zajmującego się wojskiem stoi cywil, który dysponuje wojskiem. Nie mamy sytuacji, gdzie ogon kręci psem. To było kluczowe. Te rozmowy ministra Parysa i premiera Olszewskiego spowodowały, że po tych słowach Manfreda Wernera doszło do historycznego szczytu, na którym w kwietniu 1992 roku do Brukseli udały się nie tylko państwa będące członkami NATO, ale także te kraje z naszego regionu, które zostały zaproszone. Ja mam pamiętne zdjęcie, które zaprezentuję na wykładzie w Poznaniu, pokazujące, jak wyglądał ten szczyt. Widać delegacje - też ukraińską. Ukraina nie wykorzystała wtedy swojej szansy, bo nie miała wówczas tak mądrego polityka, jakim był Jan Olszewski, który powiedział, że (NATO) to nasz cel strategiczny i konsekwentnie wymusił działania, które były kontynuowane przez kolejne ekipy. Dziś nasza sytuacja jest zupełnie inna, jesteśmy częścią największego paktu wojskowego na świecie, inaczej to wygląda w przypadku Ukrainy, która musi, przy pomocy NATO, ale jednak nie będąc jej członkiem, borykać się z problemami.

A rozpoczęło się od słów Jana Olszewskiego. Mówił tak: "W grze jest coś więcej, w grze jest pewien obraz Polski, jaka ona ma być, czyja ona ma być". Czy te słowa będą jutro wspominane?

Tak. Będą epilogiem tego wykładu, ponieważ one się pojawiły, kiedy rząd Jana Olszewskiego był odwoływany, a on był odwoływany nie ze względu na teczki - to była zasłona dymna. Tak naprawdę chodziło o zdeterminowaną postawę rządu premiera Olszewskiego, w trakcie negocjacji w Moskwie, na które oficjalnie udał się prezydent Lech Wałęsa, jako reprezentant Polski, żeby dyskutować z ówczesnym prezydentem Rosji, na temat wycofania wojsk rosyjskich z Polski. Dzięki determinacji rządu te wojska wycofano i w tym miejscu nie pojawiły się inne instytucje, podległe Rosji, które by wojskami nie były, a które powodowałyby, że nie całe terytorium Polski byłoby pod naszą kontrolą. Miały powstać spółki, które niestety mogłyby być niczym innym, jak rosyjską ekspozyturą.

Proszę zaprosić słuchaczy na jutrzejszy wykład i na zawiązanie klubu Instytutu Jana Olszewskiego w Poznaniu.

Serdecznie zapraszam, jutro o godzinie 17:00 na mój wykład o geostrategii rządu Jana Olszewskiego, który odbędzie się w sali Wyższej Szkoły Handlu i Usług, przy ulicy 28 Czerwca, w auli. Będziemy też powoływali klub Instytutu Jana Olszewskiego, wielkiego premiera, najbardziej zasłużonego premiera, w naszej opinii, po roku 1989.