66. rocznica aresztowania abp Antoniego Baraniaka. Uroczystości w Warszawie

Uroczystość pod przewodnictwem metropolity krakowskiego, arcybiskupa Marka Jędraszewskiego przypada w 66. rocznicę aresztowania biskupa Baraniaka i kardynała Stefana Wyszyńskiego. Obaj zostali zatrzymani przez komunistyczne władze 25 września 1953 roku. Prymas Wyszyński był przez trzy lata internowany, biskupa Baraniaka przez 27 miesięcy przetrzymywano w areszcie śledczym na Mokotowie.

Biskup Antoni Baraniak był współpracownikiem prymasów - Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego. Po internowaniu kardynała Wyszyńskiego we wrześniu 1953 roku, jako jego sekretarz trafił do więzienia na Rakowieckiej. Ponad dwa lata był poddawany bestialskim torturom i psychicznym szykanom, które miały doprowadzić do złożenia zeznań obciążających prymasa. Biskup przeżył 145 przesłuchań - niektóre po kilkanaście godzin, przetrzymywanie w nieogrzewanym karcerze bez pożywienia, a także wiele innych tortur.

Jego nieugięta postawa udaremniła komunistom spreparowanie procesu pokazowego kardynała Wyszyńskiego. W grudniu 1955 roku, prawdopodobnie w celu uniknięcia skandalu wywołanego możliwą śmiercią biskupa Baraniaka w komunistycznym więzieniu, przewieziono go do miejsca odosobnienia w Marszałkach pod Ostrzeszowem, a następnie do Krynicy Górskiej.

W 1957 roku został arcybiskupem metropolitą poznańskim. Pełnił tę funkcję przez 20 lat. Mimo sprzeciwu władz zorganizował uroczystości milenijne w 1966 roku oraz dwa lata później - obchody 1000-lecia biskupstwa w Poznaniu. Zadbał o powstanie nowych parafii i budowę świątyń. Zainicjował osiem procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych. Ponadto brał udział w Soborze Watykańskim II i należał do Komisji Kościołów Wschodnich.

Do końca życia był inwigilowany przez służby bezpieczeństwa. W wyniku działań władz PRL musiał zrezygnować z prowadzenia zajęć ze studentami. Zmarł 13 sierpnia 1977 roku. Pośmiertnie w 2018 roku arcybiskup Antoni Baraniak został odznaczony Orderem Orła Białego.

W czerwcu 2017 roku przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski arcybiskup Stanisław Gądecki poinformował o otwarciu procesu beatyfikacyjnego arcybiskupa Antoniego Baraniaka, męczennika czasów komunizmu. W pierwszym etapie prace są prowadzone w archidiecezji poznańskiej.

Oprawcy biskupa Baraniaka nie ponieśli kary. Postępowanie w sprawie znęcania się nad duchownym umorzono w 2011 roku, jednak w czerwcu 2017 Instytut Pamięci Narodowej wznowił śledztwo.

Antoni Baraniak urodził się 1 stycznia 1904 roku w Sebastianowie. W 1920 roku wstąpił do nowicjatu Towarzystwa Salezjańskiego w Kleczy Dolnej. Studiował filozofię w Krakowie. W 1925 roku złożył śluby wieczyste w Zgromadzeniu Salezjańskim. W latach 1927-1931 studiował teologię na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, uzyskując stopień doktora. Święcenia kapłańskie przyjął w 1930 roku w Krakowie, z rąk arcybiskupa Adama Sapiehy.

We wrześniu 1933 roku ksiądz Baraniak został sekretarzem i osobistym kapelanem prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda. Po wybuchu II wojny światowej razem z prymasem udał się do Rzymu. Następnie przebywał w sanktuarium Lourdes i w klasztorze benedyktyńskim w Hautecombe w Sabaudii. Wraz z prymasem Hlondem walczył o sprawę polską, informując Stolicę Apostolską i opinię publiczną Zachodu o prześladowaniach i zbrodniach niemieckich, a także prowadząc działalność charytatywną. W lipcu 1945 roku powrócił do Poznania. Był najbliższym współpracownikiem kardynała Hlonda, gdy ten przystąpił do organizowania życia Kościoła w ustroju komunistycznym.

Po śmierci kardynała Hlonda w 1948 roku ksiądz Baraniak został sekretarzem i kapelanem prymasa Stefana Wyszyńskiego. Pełniąc tę funkcję, redagował i wysyłał do władz państwowych pisma w sprawie uwolnienia aresztowanych księży, zakonników i świeckich. W kwietniu 1951 roku został nominowany biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej. Święceń biskupich udzielił mu w lipcu 1951 prymas Wyszyński. Za zawołanie biskupie przyjął słowa "Da mihi animas, caetera tolle" - "Daj mi duszę, resztę zabierz". 

Duchowny jest bohaterem trzech filmów dokumentalnych: "Zapomniane męczeństwo", "Żołnierz Niezłomny Kościoła" i "Powrót" nakręconych przez Jolantę Hajdasz.