Mieszkańcy kontra właściciele kamienic

Co mogą prywatni właściciele budynków? Czy mogą bez końca podnosić czynsz lokatorom? Czy z dnia na dzień mogą wyrzucić mieszkańców? Jak mogą bronić się najemcy?

Można mieszkać w starej kamienicy od urodzenia, mieć długoletnią umowę najmu, płacić regularnie czynsz, dbać o mieszkanie i nie być uciążliwym sąsiadem - wszystko to na nic, jeśli kamienicę przejmie prywatny, często cudem znaleziony właściciel albo jego potomek. Wtedy nagle przestaje działać ustawa o ochronie praw lokatorów, bo właściciel może wszystko.

To problem prawie wszystkich dużych miast w Polsce. W Poznaniu mamy takich sytuacji coraz więcej. Co się dzieje? Nowi właściciele odłączają wodę, prąd, gaz, rozpoczynają nagłe i uciążliwe remonty, podnoszą czynsze. Wszystko po to, żeby pozbyć się lokatorów. Tak było w zeszłym roku na poznańskich Zawadach. W tym samym czasie podobny dramat przeżywali mieszkańcy domu przy ulicy Piaskowej. A od kilku miesięcy Poznań żyje szokującymi informacjami z domu przy ulicy Stolarskiej 2. W tej kamienicy mieszkańcy byli zalewani wodą, a pod ich drzwiami rozrzucano robaki. Na drzwiach mieszkań pojawiły się szarfy z napisem "ostatnie pożegnanie". Bez zgody nadzoru budowlanego prowadzone są prace remontowe i wyburzenia. W stropie jednego z mieszkań wywiercono otwory, przez które lała się woda. Teraz mieszkańcy tego budynku nie mają ani wody, ani gazu. Obawiają się, że przedstawiciele właścicieli odłączą im prąd, bo zapowiadają remont instalacji elektrycznej. Co prawda Piotr Ś. i Paweł Ż. zostali w czwartek zatrzymani przez policję i usłyszeli prokuratorskie zarzuty uporczywego nękania lokatorów, ale jest możliwe, że w najbliższych godzinach wyjadą na wolność i wrócą do swojej działalności.

Czy każdy właściciel kamienicy jest zły? Czy musi to być regułą, że jeśli prywatny właściciel odzyskuje dom, to dla lokatorów nadchodzą ciężkie czasy? Czy trudnych przypadków w Poznaniu przybywa w ostatnim czasie? Dlaczego tak dużo słyszymy o takich sprawach? Przecież odzyskiwanie prywatnych kamienic jest możliwe od około 20 lat! Czy to prawda, że właściciele kamienic wynajmują "czyścicieli"? Czy to taki nowy trend wynajmowaniu nieruchomości?

Jak prawnicy oceniają działania właścicieli Fabryki Mieszkań i Ziemi, którym postawiono zarzuty nękania lokatorów? Czy ich zatrzymanie jest sygnałem, ze takie przypadki nie będą już tolerowane, a może to wierzchołek góry lodowej, bo o innych przypadkach nękania lokatorów po prostu się nie dowiadujemy? Czy tym lokatorom nie można było pomóc wcześniej, zanim doszło do serii takich drastycznych scen? Czy takich czyścicieli, ludzi, którzy bezkompromisowo pozbywają się niechcianych lokatorów będzie pojawiało się więcej? Czy prawo własności pozwala innych ludzi traktować jak śmieci?

Czy urzędnicy mogą pomóc lokatorom prywatnej kamienicy czyli takiej, która nie podlega władzom miasta? Czy rzeczywiście władze miast nie mają żadnych możliwości, żeby bronić - jednak swoich mieszkańców? Jak może bronić się lokator, który ma umowę na najem, mieszka długie lata, płaci regularnie czynsz, dba o mieszkanie, nie jest uciążliwy ale dom, w którym mieszka przejmuje prywatny właściciel i grozi eksmisją. Do jakiej stawki czynszu mogą dojść prywatni właściciele. Czy prywatny właściciel musi zapewnić taki lokatorom inne mieszkanie?

Czy lokatorzy prywatnych kamienic z właścicielem tyranem, mają szansę na mieszkanie komunalne. Czy miasto, widząc problem, ma specjalną pulę takich mieszkań na nagłe przypadki? Czy miasta chętnie oddają domy prywatnym właścicielom, pozbywając się problemu i nie walcząc o nie, ani o lokatorów - czy w takich sytuacjach automatycznie przestają obowiązywać umowy komunalne? Czy zwykły lokator może sprawdzić czy dom jest w trakcie odzyskiwania przez właściciela? Czy kamienice nie są oddawane prywatnym właścicielom zbyt łatwo, bez dostatecznie wnikliwego zbadania dokumentów?

Zatrzymani przez policję "czyściciele" kamienic z Poznania zapowiadali, że kupią Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej. To ono zarządza w imieniu miasta wszystkimi, miejskimi lokalami. Czyściciele zapowiadali, ze metody, które stosują w prywatnych kamienicach będą stosowali także w komunalnym majątku. Czy MPGM przejdzie w ręce czyścicieli?

O prawach i obowiązkach prywatnych właścicieli oraz lokatorów ich domów rozmawiamy w programie "W środku dnia". Naszym gościem jest mecenas Jerzy Krotoski, ekspert w zakresie prawa nieruchomości. Zapraszamy do dyskusji.