R. Bartosik: "Mam nadzieję, że do żniw problem zboża z Ukrainy zostanie rozwiązany"

Roman Wawrzyniak: Dawno nie oglądałem posiedzenia Sejmu, podczas którego tyle mówiono o problemach rolników i pomocy do nich skierowanej. Pan osobiście był sprawozdawcą większości projektów. Które z tych rozwiązań z pakietu pomocy dla rolników uważa pan za najważniejszy?

Ryszard Bartosik: Wczoraj był dzień sejmowy poświęcony rolnictwu. Akurat prowadziłem dwie ważne ustawy dla rolników. Pierwsza o zwrocie akcyzy dla rolników, drugi to fundusz ochrony rolnictwa, była też procedowana ustawa, zmieniające prawo budowlane dotyczące silosów. Te trzy kwestie udało nam się uchwalić w ciągu jednego dnia. Ustawy są już w Senacie i będą procedowane. Paliwo rolnicze to też ważna kwestia.

Zacznijmy może od tej akcyzy. Jakiej wysokości będzie zwrot akcyzy od paliwa rolniczego i jak w praktyce będzie to naliczane?

Chcemy zwiększyć to do dwóch złotych na jeden litr. Do tej pory to była złotówka. Ale też dajemy wsparcie dla tych hodowców, którzy mają kozy, owce i świnie, po to, żeby i oni mogli skorzystać. Dotychczas wsparcie akcyzowe mieli hodowcy, którzy hodowali bydło. Oczywiście ta akcyza podstawowa, która będzie wynosiła dwa złote, podniesiona zgodnie z postulatami rolniczymi, zgodnie z tym założeniem, że musimy rolnikom rekompensować rosnące koszty produkcji, to wynika z rolnikami, a także z chęci pomocy rolnikom w tej trudnej kryzysowej sytuacji wywołanej wojną w Ukrainie i ta ustawa została wczoraj uchwalona, bardzo ważna, bo te pieniądze trafiają niemal do każdego gospodarstwa.

Jak to będzie wypłacane?

To będzie nabór w drugiej połowie tego roku i ten nabór prowadzony będzie w miesiącu sierpniu, nic się nie zmienia, bo to działanie jest prowadzone od wielu lat, tylko zwiększamy kwoty, natomiast rolnicy starym sposobem muszą fakturami okazać się w Urzędzie Gminy i całą procedurę prowadzi Urząd Gminy. Trzeba złożyć tam stosowny wniosek, po czym mają po rozliczeniu od wszystkich dokumentów wypłacane środki na konta.

Czyli również do tego pana, który zadzwonił do mnie prosto z obory jednej z wielkopolskich wsi, również te pieniądze prawdopodobnie trafią. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pana szef Robert Telus mówił, że w tym roku w ramach dopłat do nawozów rolnicy otrzymają łącznie 4,7 miliarda złotych, podkreślał, że w Europie to tylko nasz kraj zdecydował się na takie dopłaty. Jak to będzie wyglądało?

To jest powtórka akcji pomocowej z zeszłego roku. W zeszłym roku też tylko nasze państwo pomagało rolnikom w tym zakresie. Dopłacamy 500 złotych do hektara użytków rolnych, 250 użytków zielonych i wszyscy rolnicy, którzy od ostatniej akcji pomocowej do wiosny tego roku posiadają faktury, będą mogli zgłaszać do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, do biur powiatowych po to, aby takie wsparcie uzyskać. To są miliardy złotych. W tym roku przeznaczamy 4,7 miliarda złotych, nigdzie w Europie takiego wsparcia nie ma. Musieliśmy jeszcze zabiegać o zgodę Komisji Europejskiej, ale tę zgodę udało się uzyskać i to jest kolejne wsparcie, które ma na celu obniżyć koszty produkcji gospodarstwa.

Ta kwota wymieniona przez pana ministra Telusa to jest kwota na jaki czas?

To jest wsparcie od zeszłego roku, od zakończenia poprzedniej akcji, do wiosny tego roku, więc rolnicy, którzy w tym czasie zakupili nawozy, zakupywali je na jesień po różnych cenach, tam rozporządzenie ma odpowiedni wzór, przeliczamy odpowiednie współczynniki, tak aby te różnice rolnikom wypłacić. Oczywiście będzie tak, że jeśli ktoś kupił nawóz dużo drożej, otrzyma większe wsparcie, jeśli taniej to mniejsze i tak to będzie wyglądało.

Musi się po prostu tylko przedstawić faktury?

Tak, w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Teraz kolejna kwestia. Chyba od lipca ma zacząć działać Fundusz Ochrony Rolnictwa. W jakim celu został powołany?

To bardzo ważna ustawa wynikająca z tego, że te kwestie nie były w naszym kraju uregulowane, to jest fundusz, który można by porównać do takich funduszy gwarancyjnych, jak istnieją w innych dziedzinach gospodarki, on jest skierowany do tych rolników, którzy sprzedali w oddali swoje płody rolne do zakładów przetwórczych, po tym czasie zakład upada i nie wypłaca rolnikowi należnych mu pieniędzy, ze względu na upadłość i wówczas jakiś przypadek, że potrzebne było aż powoływanie Funduszu Ochrony Rolnictwa. Na szczęście nie jest to aż tak powszechna sytuacja, ale myśmy mieli coraz więcej próśb o wsparcie, a nie mieliśmy umocowania prawnego, żeby rolnikom pomagać. Na przykład upada spółdzielnia mleczarska, nie wypłaca rolnikom za mleko za dwa miesiące i to są różne kwoty, jednemu rolnikowi należy się 10 tysięcy, drugiemu 100 tysięcy, nie ma w tym momencie jak pomóc państwo, nie ma możliwości udzielenia pomocy, a ta ustawa to umożliwi, przy czym te zobowiązania bierze na siebie KOWR i ewentualnie później ściąga z syndyka, który przejmuje upadłą firmę, a rolnik już nie musi czekać. To nie jest aż tak nagminne w naszym kraju na szczęście, ale tych przypadków jest dość dużo, czasami niewiele, ale to dotyczy dużej liczby rolników indywidualnych, którzy tracą płynność finansową, należało to zrobić, jest to ważny postulat rolniczy i dzięki temu rolnicy szybciej będą mogli te utracone dochody odzyskać, a KOWR bierze też zobowiązania na siebie i będzie ich dochodził od upadłych firm.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa?

Tak.

Chciałem jeszcze zapytać o to kto będzie zasilał fundusz?

Za wszystkim kryją się pieniądze od sprzedanych płodów rolnych. Firmy skupujące będą odprowadzały na wyodrębniony rachunek KOWR-u  0,125 od kwot netto. Te pieniądze pójdą na rachunek KOWR-u,  dodatkowo w tym roku i w roku przyszłym są zaplanowane dodatkowe środki budżetowe na ten cel.

Jeszcze chciałem zapytać o budowę silosów. Budynki gospodarcze o powierzchni do 300 metrów będą mogły powstawać tylko na podstawie zgłoszenia?

Tak. Budynki gospodarcze, te płaskie do 300 metrów, ale także mówimy o silosach na materiały sypkie o pojemności do 250 metrów sześciennych nie wyższych niż 15 metrów. Więc chodzi nam o magazyny na zboże. W związku z tą trudną sytuacją wprowadzamy takie działanie. Oprócz tych ułatwień w prawie budowlanym, będą na ten cel też przeznaczone środki wsparcia i przy budowie tego typu obiektów rolnik będzie mógł uzyskać 50-procentowe wsparcie.

Ostatnie pytanie – czy problem zboża z Ukrainy został rozwiązany?

Jesteśmy w trakcie jego rozwiązywania. Wprowadziliśmy dopłaty 2200 złotych do hektara, jeśli chodzi o pszenicę licząc 5,5 tony z hektara, czyli rolnik, który sprzeda pszenicę z 10 hektarów, otrzymuje 22000 złotych, to jest ogromne wsparcie, ale mówię o pszenicy, a to wsparcie dotyczy kukurydzy i innych zbóż pasowych, do tego prowadzimy intensywne działania, aby jak najwięcej zboża z Polski wyeksportować. Jesteśmy w trakcie. Mam nadzieję, że do żniw ten problem będzie rozwiązany, ogromne też wsparcie dużym wysiłkiem budżetowym dla rolników.