Wspomnienia Cesarsko-Królewskiej Guwernantki

W niejednym podkrakowskim, rzeszowskim czy lwowskim domu jeszcze całe lata wisiały zdjęcia cesarza.

Do dziś w wielu domach, gdzieś na dnie szuflady znaleźć można drobne srebrne monety z początku XX wieku z wizerunkiem owego władcy. Jest on więc pamiętany i chyba dość dobrze wspominany. Austro-Węgry dla pokolenia, które odchodziło w połowie XX wieku kojarzyły się z krajem dostatnim, spokojnym i właściwie demokratycznym. Pewnie była w tym odrobina przesady, ale do dziś wspomina się, że właściwie każdy mógł stanąć przed cesarskim obliczem dobrotliwego Franciszka, który zaczynał jako władca niemal absolutny, a kończył jako demokrata...

I w taki świat wprowadza nas tajemnicza Angielka, guwernantka, która trafia do domu Badeniego, by ostatecznie, po dość niedługim czasie znaleźć się pod jednym dachem z samym władcą.

Guwernantka to w owym czasie był nie byle kto. Guwernantka nauczała arcyksiężniczki, obracała się wśród dostojników, bywała na audiencjach u cesarza, jadała to samo, co władca i jego rodzina, miała wreszcie własną służbę.

I chociaż książka pokazuje nam historię pewnej kobiety, która przybyła z Wielkiej Brytanii, to jednak nie mogę nie odnieść wrażenia, że jest poza jej historią także dość bogaty obraz znakomitej europejskiej dynastii Habsburgów, jednej z najstarszych na Starym Kontynencie. Dodajmy, że i w Polsce współczesnej ma ten ród swoje gałęzie, żeby wspomnieć chociażby beskidzką perełkę, czyli Żywiec, miasto kojarzone z żywiecką odnogą Habsburgów. Jej przedstawiciel Karol w 1918 roku był kandydatem państw centralnych na polskiego króla.

"Wspomnienia Cesarsko-Królewskiej Guwernantki" pierwszy raz wydano w 1915 roku. To ciekawy obraz ówczesnych rodów i arystokracji przełomu wieków, czasu schyłku wielu monarchii. Książkę pisano anonimowo, ale jakże zgrabnym językiem. To w gruncie rzeczy pamiętnik, czy dziennik, ale zarazem cenne źródło nie tylko dla historyków, zbyt cenne by spocząć na wieki na dnie szuflady.

To nasz najnowszy Tytuł Tygodnia, czytany od poniedziałku do piątku o 14:30 przez Annę Jaworską.