Polska wciąż nie dostała czołgów od Niemiec

W kwietniu niemiecki kanclerz Olaf Scholz zapowiedział rekompensaty dla krajów oddających własny sprzęt Ukrainie. Polsce miały przypaść niemieckie czołgi Leopard. Dotychczas nie zostały jednak przekazane.

„Wygląda na to, że Niemcy nie mają ochoty wywiązać się z obietnicy” – komentuje wiceminister spraw zagranicznych, Szymon Szynkowski vel Sęk.

Przykro spotykać się z taką postawą ze strony partnerów, kiedy mówią, że są gotowi do zaoferowania pomocy, a następnie okazuje się, że ta pomoc jest symboliczna i jakiejkolwiek więcej nie są chętni udzielić. My opieramy wzmacnianie swojego potencjału odstraszania o relacje z innymi partnerami, którzy są partnerami realizującymi swoje obietnice, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, ale także inne kraje. Byłem ostatnio w Sztokholmie, bardzo dobrze nam się ze szwedzkimi partnerami również w tych sprawach rozmawia.

Mobilizowanie do większego zaangażowania w pomoc dla Ukrainy ma być głównym priorytetem polskiej dyplomacji jeśli chodzi o relacje z Niemcami. „To jest długofalowo w ich interesie, żeby pomagać” – podkreśla wiceminister Szynkowski vel Sęk.

Cała rozmowa z wiceministrem w MSZ, Szymonem Szynkowskim vel Sękiem:

Bartosz Garczyński: Jeżeli chodzi o stosunki polsko-niemieckie i zwłaszcza mniejszość polską w Niemczech, to jest chyba jeszcze dużo do zrobienia. Co ze statusem mniejszości Polaków?

Szymon Szynkowski vel Sęk: Jest szereg problemów jeszcze nie rozwiązanych jeśli chodzi o prawa mniejszości polskiej w Niemczech. Status nie jest kwestią pierwszorzędną. Jest narzędziem, które mogłoby ułatwić wykonywanie innych praw. Natomiast dzisiaj tak naprawdę problemem podstawowym jest to, że Polacy nie mogą w wystarczającej skali korzystać z nauczania języka polskiego w Niemieckich szkołach, że nie mogą liczyć na wystarczającą wysokość dofinansowania organizacje polonijne, to jest kłopot, który rozwiązałoby nadanie statusu. Ale skoro Niemcy upierają się i nie chcą nadać statusu, to niech chociaż wykażą się w tych deklaracjach, które zapisali traktatowo, że Polakom w Niemczech powinny przysługiwać takie same prawa jak Niemcom w Polsce. A widzimy, że tego balansu nie ma, środki na nauczanie języka niemieckiego są zdecydowanie większe w Polsce, niż środki na nauczanie języka polskiego dla mniejszości w Niemczech. I dlatego zabiegamy o ten balans i będziemy zdeterminowani w tej sprawie. Ostatnio była decyzja o zmniejszeniu środków na nauczanie języka niemieckiego w Polsce. Między innymi związana z brakiem tego balansu. Liczymy na to, że strona niemiecka wyciągnie z tego jakieś wnioski.

Wspomniał pan dzisiaj, że jest jakieś światełko w tunelu, jeśli chodzi o nauczanie. Co to za pozytywny znak?

Po stronie niemieckiej, szczególnie po tej decyzji o zmniejszeniu środków na nauczanie języka niemieckiego w Polsce, kiedy rozgorzała dyskusja i wyjaśnialiśmy to na różnych forach, dojrzewa też refleksja, że w związku z tym trzeba coś zrobić, że trzeba przeznaczyć dodatkowe środki i rozszerzyć możliwość nauki języka polskiego w Niemczech. Słyszę takie dyskusje wśród parlamentarzystów niemieckich, była obietnica utworzenia specjalnego funduszu, do dzisiaj niezrealizowana. Mam nadzieję, że w tej sprawie wobec zwiększania się świadomości, że ten problem istnieje, jesteśmy w przededniu podejmowania właściwych decyzji.

Relacje polsko-niemieckie to nie tylko temat polskiej mniejszości w Niemczech, to także sprawy bieżące, chociażby pomoc Ukrainie. Mieliśmy zapewnienie Olafa Scholza o rekompensacie za postsowiecki sprzęt wojskowy, a więc czołgi, które my przekazaliśmy Ukrainie, natomiast czołgi z Niemiec do Polski nie dotarły. Czy to jest temat definitywnie zamknięty?

Wygląda na to, że Niemcy nie mają ochoty wywiązać się z obietnicy o gotowości pomocy Polsce w tej sprawie, że to była obietnica rzucona na wiatr, że za tym nie szła żadna refleksja czy rzeczywiście mogą to zrobić, tylko był to gest wizerunkowy. Przykro spotykać się z taką postawą ze strony partnerów, kiedy mówią, że są gotowi do zaoferowania pomocy, a następnie okazuje się, że ta pomoc jest symboliczna i jakiejkolwiek więcej nie są chętni udzielić. My opieramy wzmacnianie swojego potencjału odstraszania o relacje z innymi partnerami, którzy są partnerami realizującymi swoje obietnice, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, ale także inne kraje. Byłem ostatnio w Sztokholmie, bardzo dobrze mi się rozmawia ze szwedzkimi partnerami. Znajdujemy tam większe zrozumienie, w Niemczech niestety to zrozumienie jest mniejsze, ale naszą rolą jest to, żeby tłumaczyć, docierać do tych środowisk, które są gotowe do tego, żeby w nasze argumenty się wsłuchiwać.

Jeżeli chodzi o relacje polsko-niemieckie – jakie mamy priorytety na następny rok?

Priorytetem jest mobilizowanie Niemiec, żeby mocniej pomagały walczącej o Europę Ukrainie, bo dzisiaj pomagamy Ukrainie nie z pobudek altruistycznych, ale dlatego, że jest to długofalowo w naszym interesie, w związku z tym Niemcy powinny zrozumieć, że to jest w ich długofalowym interesie, żeby pomagać, ale dzisiaj tego zrozumienia u niemieckich socjaldemokratów nie ma i to jest dla nas wyzwanie, ale także rozmawiamy o kwestiach dotyczących Polaków w Niemczech. Dzisiejsza rocznica zwraca naszą uwagę szczególnie na ten aspekt. Więc będziemy kwestie reparacji i restytucji, czyli przywrócenia mienia zagrabionego Związkowi Polaków w Niemczech w tych rozmowach podejmować. Będziemy rozmawiać o wszystkich istotnych kwestiach w sferze współpracy gospodarczej, ale Niemcy muszą stworzyć do tych rozmów odpowiednią przestrzeń, dzisiaj ta przestrzeń, ze względu na to, że nastąpiła utrata zaufania, w szczególności po tej obietnicy, z której Niemcy się nie wywiązały, to jest przestrzeń do nadrobienia i liczę, że strona niemiecka podejmie wysiłek w tej sprawie.